ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਬਾਹ, ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਨੁਕਸਾਨ?
ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਸੁਆਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਕਿਵੇਂ ਸਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ? ਇੱਥੇ, ਜਾਣੋ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਵਿੱਚ ਸਬੂਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਰਾਜ਼ ਕੀ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਅਕਸਰ ਇੰਨੀ ਮਾੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਮਲਬਾ ਸੁਆਹ ਅਤੇ ਧਾਤ ਦੇ ਢੇਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਅਕਸਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਯੰਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੀਵੀਆਰ (Cockpit Voice Recorder) ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਗੱਲਬਾਤ, ਕਾਕਪਿਟ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਦਾ ਹੈ। FDR (Flight Data Recorder) ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ, ਉਚਾਈ, ਇੰਜਣ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਤਕਨੀਕੀ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਖਰਾਬ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ?
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖਾਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਹਾਦਸੇ, ਅੱਗ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਝਟਕਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕੇ।
- ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਬਣਿਆ: ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਦਾ ਬਾਹਰੀ ਹਿੱਸਾ ਟਾਈਟੇਨੀਅਮ ਜਾਂ ਸਟੇਨਲੈਸ ਸਟੀਲ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਧਾਤ ਹੈ।
- ਤੇਜ਼ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਚਦਾ ਹੈ: ਇਸ ਨੂੰ 1100°C ਤੱਕ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 60 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਬਚਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਸੜ ਜਾਵੇ, ਇਸ ਦਾ ਡੇਟਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
- ਭਾਰੀ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ: ਜੇਕਰ ਜਹਾਜ਼ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ 20,000 ਫੁੱਟ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਰਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ: ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਪਰਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸੂਲੇਸ਼ਨ, ਥਰਮਲ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸ਼ੌਕ ਅਬਜ਼ਰਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਅੰਦਰਲੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟੱਕਰ ਜਾਂ ਤਾਪਮਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ?
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਡਰਵਾਟਰ ਲੋਕੇਟਰ ਬੀਕਨ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਣ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਿਗਨਲ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਗਨਲ ਲਗਭਗ 30 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੋਜ ਟੀਮ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਇੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗਵਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਡਾਟਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਕਰੈਸ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਹੜੀ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਆਈ ਸੀ, ਆਖਰੀ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
