ਜਿਸਦਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ‘ਚੰਗੀ ਥਾਂ’ ਨਾਂਅ, ਜਾਣੋ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਲਾਮਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਲਾਮਾ ਸੰਪਰਦਾ ਅਜੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਉਪਾਸਕ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਲਾਮਾ ਸੰਪਰਦਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਵੱਡੇ ਪੱਥਰ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਛੋਟੇ ਚਸ਼ਮੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਤਾਂ ਘੱਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ ਦਾ ਚੁੰਗਥਾਂਗ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਤੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਲਾਮਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਕਾਫੀ ਮਾਨਤਾ ਵੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਸਿੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੁੱਖਣਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਕਮ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਗੰਗਟੋਕ ਤੋਂ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਦੂਰੀ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।
ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਆਪਣੀ ਤਿੱਬਤ-ਚੀਨ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰੁਕੇ ਸਨ। ਸੁੰਦਰ ਨਜ਼ਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਇਹ ਸੁੰਦਰ ਸਥਾਨ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਸੁੰਦਰ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ਚੰਗੀ ਥਾਂ’ ਨਾਮ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਚਾਂਗੀ ਥਾਂ’ ਪੈ ਗਿਆ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਚੁੰਗਥਾਂਗ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਠਹਿਰੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ।
ਲਾਮਾ ਸੰਪਰਦਾ ਵੀ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਉਪਾਸਕ
ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਲਾਮਾ ਸੰਪਰਦਾ ਅਜੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਉਪਾਸਕ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਲਾਮਾ ਸੰਪਰਦਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਵੱਡੇ ਪੱਥਰ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਛੋਟੇ ਚਸ਼ਮੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਤਾਂ ਘੱਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਾਂਗ ਪੀਂਦੇ ਹਨ।
ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀਆਂ ਯਾਦਗਾਰਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਗਾਰੀ ਚਿੰਨ੍ਹ ਅੱਜ ਵੀ ਚੁੰਗਥਾਂਗ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੱਥਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 50 ਗਜ਼ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ‘ਚ ਫੜੀ ਖੁੰਡੀ (ਸੋਟੀ) ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਗੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਅੱਜ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰੁੱਖ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਡੰਡਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਖੁੰਡੀ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਡਾਂਗਮਾਰ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਜੰਮਦਾ
17120 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੇ ਸਥਿਤ ਗੁਰੂ ਡਾਂਗਮਾਰ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਜੰਮਦਾ। ਭਾਵੇਂ ਤਾਪਮਾਨ ਮਾਈਨਸ -30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਜਾਵੇ, ਇੱਥੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਜੰਮਦਾ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਲਾਮਾ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਇਸ ਝੀਲ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਚਰਵਾਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਿੱਲਤ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸਨ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ। ਏਨੀ ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਢ ਕਾਰਨ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੰਮਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਝੀਲ ਦੀ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਾਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਸੁਣ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ‘ਚ ਫੜੀ ਸੋਟੀ ਨਾਲ ਝੀਲ ‘ਚ ਜੰਮੀ ਬਰਫ਼ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਸੋਟੀ ਨੇ ਬਰਫ਼ ਨੂੰ ਛੂਹਿਆ, ਬਰਫ਼ ਇਕਦਮ ਪਿਘਲ ਗਈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਉਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਦੇ ਬਰਫ਼ ਨਹੀਂ ਜੰਮੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਝੀਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਗੁਰੂ ਡਾਂਗਮਾਰ ਝੀਲ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਭਾਰਤ-ਤਿੱਬਤ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਸਿੱਕਮ ਰਾਜ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਚੁੰਗਥਾਂਗ ਜਾਣ ਲਈ ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੀ ਲੋੜ
ਗੰਗਟੋਕ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਚੁੰਗਥਾਂਗ ਜਾਣ ਲਈ ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪਛਾਣ ਪੱਤਰ ਦੀ ਕਾਪੀ ਅਤੇ ਦੋ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਾਈਜ਼ ਫੋਟੋਆਂ ਸਿੱਕਮ ਰਾਜ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ। ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਚੁੰਗਥਾਂਗ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ।
