Dev Uthani Ekadashi Shubh Muhurat: ਭਲਕੇ ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਗੇ ਮਾਂਗਲਿਕ ਕੰਮ, ਜਾਣੋ ਕਿਸ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਕਰੀਏ ਪੂਜਾ
Dev Uthani Ekadashi Puja Vidhi: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿਚ ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ ਭਲਕੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ 5 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਯੋਗ ਨਿਦ੍ਰਾ ਤੋਂ ਜਾਗਣਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ, ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ।
ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਾਰਤਿਕ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਵੋਥਨ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਜਾਗਰਣ ਦਾ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਵਿਆਹ, ਗ੍ਰਹਿਸਥ, ਮੁੰਡਨ ਆਦਿ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਚਤੁਰਮਾਸ (ਸ਼ਰਾਵਣ ਤੋਂ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ) ਦੌਰਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜ ਧਾਰਮਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ ਬਾਰੇ।
ਦੇਵਥਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 2024 ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ
ਵੈਦਿਕ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ 11 ਨਵੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 6.46 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹੀ ਮਿਤੀ 12 ਨਵੰਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 4:04 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਦੈ ਤਿਥੀ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ 12 ਨਵੰਬਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ 13 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 6:42 ਤੋਂ 8:51 ਤੱਕ ਵਰਤ ਤੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਨਿਯਮ
ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁੱਧ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਹੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਜਾਗਰਣ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਅਤੇ ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਲਸਣ ਦੇ ਸੇਵਨ ਦੀ ਵੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਰਾਤ ਦਾ ਜਾਗਰਣ ਵੀ ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਜਾਗਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਾਤ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਜਾਗਣ ਦੀ ਰਾਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਰਾਤ ਭਰ ਜਾਗਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਦੇਵਤਾਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ
ਦੇਵਤਾਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ। ਪੂਜਾ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਫੁੱਲਾਂ, ਦੀਵਿਆਂ ਅਤੇ ਧੂਪ ਨਾਲ ਸਜਾਓ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋ। ਮੂਰਤੀ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜਲ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਓ। ਚੰਦਨ, ਕੁਮਕੁਮ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਦੀਵੇ ਜਗਾ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਜੀ ਦੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਦਾਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਤੇ ਦਕਸ਼ਿਣਾ ਦੇਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੇਕੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ, ਕੱਪੜੇ ਜਾਂ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੇਵਤਾਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਇਸ ਤੱਥ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਯੋਗ ਨਿਦ੍ਰਾ ਤੋਂ ਜਾਗਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਯੋਗ ਨਿਦ੍ਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਤੁਰਮਾਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਤੁਰਮਾਸ ਦੌਰਾਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਆਹ, ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਜਾਗਰਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਵ ਉਠਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਪਾਪ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ੁਭ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।
Disclaimer: ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। TV9 ਪੰਜਾਬੀ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
