ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਨਿਯਮ!, ਇੱਕ ਸਾਲ ‘ਚ ਕੱਟੇ 9.95 ਲੱਖ ਚਲਾਨ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ‘ਦਿ ਸਿਟੀ ਬਿਊਟੀਫੁੱਲ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜੋ ਸਹੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ, ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ, ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਥੇ ਸੜਕਾਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ। ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਕੂੜੇ ਦਾ ਕੋਈ ਨਾਮੋ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਪਾਨ-ਗੁਟਖਾ ਖਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਥੁੱਕਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲੱਗੇਗਾ। ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਨਿਯਮ ਇੰਨੇ ਸਖ਼ਤ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਹੈਲਮੇਟ ਜਾਂ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਲਗਾਉਣਾ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਤੁਹਾਡੇ ਮੋਬਾਈਲ ‘ਤੇ ਚਲਾਨ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਓ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜ਼ੈਬਰਾ ਕਰਾਸਿੰਗ ਪਾਰ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ ਵੀ ਹਲਕੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹਨ, ਇਸੇ ਲਈ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ 9 ਲੱਖ 95 ਹਜ਼ਾਰ 797 ਚਲਾਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। TV9 ਡਿਜੀਟਲ ‘ਤੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਪੋਰਟ ਪੜ੍ਹੋ…

‘ਖੂਬਸੂਰਤ ਸ਼ਹਿਰ’ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦਾ ਨਾਮ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਾਹਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਗਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਵਾਹਨ 2200 ਉੱਚ-ਤਕਨੀਕੀ ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਦੀ ਤਿੱਖੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ 9,95,797 ਚਲਾਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਮਨੀਸ਼ ਤਿਵਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਲਈ 500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਆਪਣਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਰੱਖਣਾ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪੁਲਿਸ ਤੁਹਾਡੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ 5,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

• ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬਿਨਾਂ ਬੀਮੇ ਦੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਭਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ 4000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਚਲਾਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
• ਸਾਈਕਲ ਜਾਂ ਕਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣਾ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 400 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ 2000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਾਈਕਲਾਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਅਪਰਾਧ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਪਾਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ 5000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਫੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ 2000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ 5,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਬਾਈਕ ‘ਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸਵਾਰੀ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਚਲਾਨ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ 100 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ 300 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚਲਾਨ ਸਿਰਫ਼ 2024 ਵਿੱਚ ਹੀ ਏਆਈ-ਅਧਾਰਤ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਰਾਹੀਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕੁੱਲ 221 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਚਲਾਨ ਦੀ ਰਕਮ ਵਿੱਚੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 119 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਸੂਲੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 102.20 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਜੇ ਵੀ ਬਕਾਇਆ ਹਨ।

ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਦੀ ਰਾਏ

ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਹਰਮਨ ਸਿੱਧੂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਚਲਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਇਸ ਨਾਲ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਧੀ ਹੈ, ਕੀ ਹਾਦਸਿਆਂ ਅਤੇ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਜੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਖਾਵਾ ਹੈ। ਚਲਾਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਚੌਕਸ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।”

ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਪਰ ਇੱਕ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਮੁਖਤਿਆਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਦੀ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਚਲਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚਲਾਨ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਜੰਪ ਕਰਨ, ਹੈਲਮੇਟ ਨਾ ਪਹਿਨਣ, ਸਪੀਡ ਰਾਡਾਰ ਅਤੇ ਜ਼ੈਬਰਾ ਕਰਾਸਿੰਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਰ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗਤੀ ਸੀਮਾਵਾਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਲਝਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।”

ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ-

• ਆਰਟੀਆਈ ਕਾਰਕੁਨ ਕਮਲ ਆਨੰਦ ਵੱਲੋਂ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਆਰਟੀਆਈ ਤੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਅੰਕੜੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ:
• ਪੰਜਾਬ (20192024)- 28 ਲੱਖ ਚਲਾਨ।
• ਹਰਿਆਣਾ (20192024) 1 ਕਰੋੜ 12 ਲੱਖ 358 ਚਲਾਨ, 1,191 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮਾਲੀਆ।
• ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ (20192024) 4 ਕਰੋੜ 45 ਲੱਖ ਚਲਾਨ, 2921 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮਾਲੀਆ।
• ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਆਰਟੀਆਈ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਚਲਾਨ ਡੇਟਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।

ਕੀ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਚਲਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਾਧਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਲੀਆ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਹੈ? ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਚਲਾਨਾਂ ਤੋਂ 221.36 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਮਾਏ ਹਨ। ਸੈਕਟਰ-17 ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰ, ਜਿਸਨੂੰ 2022 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਹਰ ਵਾਹਨ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।