ਆਚਾਰਿਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਦੱਸੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ, ਹੱਥਾਂ-ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦਾ ਦਰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਦੂਰ

tv9-punjabi
Updated On: 

25 Jun 2025 10:42 AM IST

Patanjali: ਪਤੰਜਲੀ ਰਾਹੀਂ, ਆਚਾਰਿਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਯੋਗ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਆਯੁਰਵੇਦ ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜੜ੍ਹੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਬਾਰੇ ਡੂੰਘਾ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਯੋਗਾ ਰਾਹੀਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਆਚਾਰੀਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਏ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਸਾਨ ਯੋਗਾਸਨਾਂ ਜਾਂ ਕਸਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂਗੇ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੱਥਾਂ, ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ।

ਆਚਾਰਿਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਦੱਸੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ, ਹੱਥਾਂ-ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦਾ ਦਰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਦੂਰ

ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ-ਆਚਾਰਿਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ

Follow Us On

ਪਤੰਜਲੀ ਦੇ ਆਚਾਰਿਆ ਰਾਮਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੋਗਾ, ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ‘ਤੇ ਵੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਹੈ Yog its Philosophy and Practice। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾਸਨ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਆਸਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਪਤੰਜਲੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਐਕਿਊਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ, ਆਚਾਰਿਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਕੁਝ ਆਸਾਨ ਯੋਗਾ ਆਸਣ ਜਾਂ ਹਲਕੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਹੱਥਾਂ, ਲੱਤਾਂ, ਗਰਦਨ, ਮੋਢਿਆਂ ਆਦਿ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਬਚ ਜਾਓਗੇ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ।

ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ, ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਦੱਸੇ ਗਏ ਆਸਣ ਦੰਡਾਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਯਾਨੀ, ਮੈਟ ‘ਤੇ ਬੈਠੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਫੈਲਾਓ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਦੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬੈਠੋ। ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਆਚਾਰਿਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੁਦਰਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਬਾਕੀ ਯੋਗਾਸਨਾਂ ਬਾਰੇ।

ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਲਈ

ਜੇਕਰ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਕੜਾਅ ਅਤੇ ਦਰਦ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਸਰਤ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਸਾਨ ਹੈ ਬਲਕਿ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵੀ ਹੈ। ਡੰਡਾਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੋ, ਅੱਡੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਲ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਓ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਅੱਠ ਤੋਂ ਦਸ ਵਾਰ ਕਰੋ।

ਗਿੱਟੇ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ

ਗਿੱਟਿਆਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਤਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ, ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵੇਂ ਪੈਰ ਇਕੱਠੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਦੋਵੇਂ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਹਿਲਾਓ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਹਰਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਮੋੜਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਲਿਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਗਿੱਟੇ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਸਰਤਾਂ

ਗਿੱਟਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸਹੀ ਗਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਰਦ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਠੋਰਤਾ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ, ਡੰਡਾਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਹਿਲਾਓ, ਪਰ ਅੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸੇ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੁੰਮਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਜ਼ੀਰੋ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ। ਇਸ ਕਸਰਤ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਵਾਰੀ-ਵਾਰੀ 5 ਤੋਂ 7 ਵਾਰ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੱਛਿਆਂ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਲਈ

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗੋਡਿਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪਤੰਜਲੀ ਆਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਏ ਇਹ ਸਧਾਰਨ ਕਸਰਤਾਂ ਕਰੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੱਜੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਮੋੜਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੱਬੀ ਲੱਤ ਦੇ ਪੱਟ ‘ਤੇ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਹਾਰੇ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸੱਜਾ ਹੱਥ ਆਪਣੇ ਗੋਡੇ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗੋਡੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਚੁੱਕੋ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਛਾਤੀ ‘ਤੇ ਲੈ ਜਾਓ। ਸਹਾਰੇ ਲਈ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪੱਟ ‘ਤੇ ਰੱਖੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਫੜੋ। ਇੱਥੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਫੋਟੋ ਵੇਖੋ।

ਗਰਦਨ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ

ਪਤੰਜਲੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਗਰਦਨ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਹਲਕੇ ਕਸਰਤਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠਣ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ 8-9 ਘੰਟੇ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਰਦਨ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੇ ਬੈਠਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵੱਲ ਮੋੜਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਲੈ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਸੱਜੇ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਕਰੋ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘੁਮਾਓ, ਯਾਨੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਮੋੜਨਾ ਪਵੇਗਾ।

ਮੋਢੇ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਸਰਤ

ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਬੈਠ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਬੈਗ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੋਢੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਕੜਾਅ ਕਾਰਨ ਦਰਦ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਆਚਾਰੀਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਹਲਕੀ ਕਸਰਤ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਆਪਣੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਣੇ ਪੈਣਗੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੂਹਣੀਆਂ ਮੁੜਨਗੀਆਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੱਥਾਂ (ਕੂਹਣੀਆਂ) ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੁੰਮਾਓ।

ਪਤੰਜਲੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਰਾਹੀਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹੈ।