INDIA ਗਠਜੋੜ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਿਰਦਰਦੀ, ਸੀਟ ਵੰਡ ‘ਤੇ ਆਖਿਰ ਕਿੱਥੇ ਫੱਸ ਰਿਹਾ ਪੇਚ?

ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ‘ਇੰਡੀਆ’ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਟੱਕਰ ਦੇਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ‘ਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਤੀਜੀ ਬੈਠਕ ਮੁੰਬਈ ‘ਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਮੁੱਦਾ ਸੀਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਫਾਰਮੂਲਾ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਸਲ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ, ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ, ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਅਤੇ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਮੇਤ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੇਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੀਟ ਵੰਡ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੁਚਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਈ ਹੈ।

ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ 2023 ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰਣਨੀਤੀਕਾਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਰਗੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਪ੍ਰਬਲ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਾਂਗਰਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਜੰਗ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹੱਥ ਹੋਵੇਗਾ।

ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਸੂਬੇ ‘ਚ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀ ਟੈਂਸ਼ਨ?

ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤਾਂ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ਇੰਡੀਆ’ਚ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਚੋਣ ਵਾਲੇ ਸੂਬਿਆਂ ‘ਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਸੀਟਾਂ ਛੱਡਣੀਆਂ ਪੈ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਪਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਸੀਟ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਯੂਪੀ, ਫਿਰ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੀਟਾਂ ਵੰਡੇਗਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ-ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸੀਟਾਂ ਦੇਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਸੀਟਾਂ ਦੇਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ‘ਚ ਵੀ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣਾਉਣਾ ਕਿਸੇ ਬੁਝਾਰਤ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਨਵੀਨਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ (ਸਰਕਾਰ) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵੀ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲਾ 30 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਲਿਆ ਜਾਵੇ।

ਵੰਨ ਟੂ ਵੰਨ ਕੈਂਡੀਡੇਟ ਉਤਾਰਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ

ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਇੱਕ ਸੀਟ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨਾ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਉਮੀਦਵਾਰ ਐਨਡੀਏ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਰਿਆ ਹੈ। ਉਂਜ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜਿੱਥੇ ‘ਇੰਡੀਆ’ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੀ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਹੋ ਕੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜਦੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਿਆਸੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੇਰਲ ‘ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਖੱਬੇਪੱਖੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਬੰਗਾਲ ‘ਚ ਟੀਐੱਮਸੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ-ਖੱਬੇਪੱਖੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਟੱਕਰ ਹੈ।

INDIA ਨੇ 450 ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ

ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ਭਾਰਤ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸਾਂਝਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਲਈ 450 ਸੀਟਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ 2019 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸੀਟਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਰਹੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੀ ਉਸੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਜਪਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ।

2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ 422 ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ 52 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਕਾਂਗਰਸ 209 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਦੂਜੇ ਅਤੇ 99 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਰਹੀ। ਟੀਐਮਸੀ ਨੇ 63 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ 22 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਟੀਐਮਸੀ ਉਮੀਦਵਾਰ 19 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰਹੇ। ਸਪਾ ਨੇ 36 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ ਅਤੇ 5 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਦਕਿ 31 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸੀ। 2019 ਵਿੱਚ, ਸਪਾ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਆਰਐਲਡੀ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕਰਕੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ। ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ, ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੀਟ ਮਿਲੀ ਸੀ।