ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਣ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ… ਅੱਜ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰੀਖਣ, ਜਾਣੋ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਕਿਉਂ ਹੈ ਖਾਸ

Photo Credit: tv9hindi.com

ਇਸਰੋ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰੇਗਾ। ਗਗਨਯਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਰੀਖਣ ਉਡਾਣ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਸਥਿਤ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਭੇਜੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪਹਿਲੀ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਕਰੂ ਮਾਡਿਊਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮਾਡਿਊਲ ਦੀ ਲੈਂਡਿੰਗ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਿੱਥੋਂ ਜਲ ਸੈਨਾ ਇਸ ਨੂੰ ਬਰਾਮਦ ਕਰੇਗੀ।

ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਸ ਸੋਮਨਾਥ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਟੀਵੀ-ਡੀ1 ਟੈਸਟ ਉਡਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗਗਨਯਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਟੈਸਟ ਵਾਹਨ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।

ਕੀ ਹੈ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ?

ਇਸਰੋ ਨੇ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਧਰਤੀ ਦੇ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਚਾਲਕ ਦਲ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਭੇਜਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਫਲਾਈਟ ਟੈਸਟ ਵਹੀਕਲ (ਟੀਵੀ-ਡੀ1) ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਰੂ ਮਾਡਿਊਲ (ਸੀਐਮ) ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗਾ।

TV-D1 ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੋਡੀਊਲ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕਰਨਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਮੋਡਿਊਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਮੌਕ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਇਸਰੋ ਦੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ‘ਚ ਭੇਜਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰੇਗਾ। ਟਰਾਇਲ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਕਰੂ ਏਸਕੇਪ ਸਿਸਟਮ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਸਾ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਸਬਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਗਨਯਾਨ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।

ਟੈਸਟ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ

ਗਗਨਯਾਨ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਣ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 17 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਉੱਡਦੇ ਸਮੇਂ ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਫਿਰ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਫਿਰ ਇਹ ਯਾਨ ਸ੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਤੋਂ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰੇਗਾ।

ਇਹ ਟੈਸਟ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਗਲਤ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਗਗਨਯਾਨ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਰੋ ਕਈ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਟ੍ਰਾਇਲ 8.8 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ

‘ਇਨ-ਫਲਾਈਟ ਅਬੌਰਟ ਡੈਮੋਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ’ 8.8 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ। ਪਹਿਲੀ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ 1,482 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਜਾਵੇਗੀ।

ਕਰੂ ਮਾਡਿਊਲ (CM) ਦੇ ਨਾਲ ਕ੍ਰੂ ਏਸਕੇਪ ਸਿਸਟਮ (CES) 11.7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਟੈਸਟ ਵਹੀਕਲ (ਟੀਵੀ) ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅਧੂਰਾ ਕ੍ਰਮ ਆਪਣੇ ਆਪ CES, CM ਵਿਭਾਜਨ 16.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਸ੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਤੱਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦਾ ਮਾਡਿਊਲ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀ ਟੀਮ ਸਪਲੈਸ਼ਡਾਉਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮਾਡਿਊਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਬਚਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਟੈਸਟ ਵਾਹਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਜਾਣਗੇ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ

ਕਿੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ ਟੈਸਟਿੰਗ ਮੋਡੀਊਲ

ਰਾਕੇਟ ‘ਕ੍ਰੂ ਮਾਡਿਊਲ’ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੂਪ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਲਗਭਗ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਜਾਵੇਗੀ। ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ, ਕਰੂ ਮੋਡੀਊਲ (CM) ਦੇ ਨਾਲ ਕਰੂ ਏਸਕੇਪ ਸਿਸਟਮ (ਸੀਈਐਸ) ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ CES 16.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅਧੂਰਾ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਨੂੰ ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਲਾਂਚ ਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਭੇਜ ਦੇਣਗੇ। ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਇਨਫਲਾਈਟ ਅਬੋਰਟ ਡੈਮੋਨਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਕ੍ਰੂ ਮਾਡਿਊਲ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਇਸਰੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜੇਗਾ, ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਗਏ ਮਾਡਿਊਲ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਇਕ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਉਸ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਤੈਅ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਿਆ ਜਾਵੇਗਾ?