ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਥੈਰੇਪੀ ਕੀ ਹੈ, ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕਿੰਨੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
06 Mar 2025 07:41 AM
Yoga Mudras: ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਵਾਂਗ, ਯੋਗਾ ਆਸਣ ਵੀ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਥੈਰੇਪੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੋਗਾ, ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੋਗ ਆਸਣ, ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਮਨ ਦੀ ਇਕਾਗਰਤਾ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੁਦਰਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਉਂਗਲਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਿਤੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੀ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਥੈਰੇਪੀ ਹੈ ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਥੈਰੇਪੀ ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਮੁਦਰਾ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਥੈਰੇਪੀ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਦੀ ਹੈ? ਆਓ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀਏ।
ਮੁਦਰਾ ਹੀਲਿੰਗ ਥੈਰੇਪੀ ਕੀ ਹੈ?
ਸਮਾਈਲ ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ ਅਕੈਡਮੀ, ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਪੰਕਜ ਜੈਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਹੀਲਿੰਗ ਇੱਕ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਮੁਦਰਾ ਤਕਨੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਹਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਸਣ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਧਿਆਨ ਦੀ ਵੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁਦਰਾ ਹੀਲਿੰਗ ਥੈਰੇਪੀ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਮੁਦਰਾ ਇਲਾਜ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵੀ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੁਦਰਾ ਦੇ ਬਿੰਦੂਆਂ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ, ਸੂਈ (ਐਕਿਊਪੰਕਚਰ) ਅਤੇ ਰੰਗ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇਲਾਜ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਕਲੀਨਿਕ ਵਿਖੇ ਮੁਦਰਾ ਨਿਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਸਣਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਔਨਲਾਈਨ ਅਤੇ ਔਫਲਾਈਨ ਦੋਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮੁਦਰਾ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਲਈ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਗਠੀਏ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਪੰਕਜ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਦਰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਸਮਾਈਲ ਮੁਦਰਾ ਥੈਰੇਪੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਵੀ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ
ਡਾ: ਪੰਕਜ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਮੁਦਰਾ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਅਣਗਿਣਤ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ।