World No Tobacco Day: ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਿਮਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੰਬਾਕੂ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੋਂ

tv9-punjabi
Published: 

31 May 2025 10:21 AM

World No Tobacco Day ਅੱਜ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੰਬਾਕੂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੰਬਾਕੂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ।

World No Tobacco Day: ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਿਮਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੰਬਾਕੂ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੋਂ
Follow Us On

ਸਿਗਰਟ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗੁਟਖੇ ਦੀ ਲਤ, ਤੰਬਾਕੂ ਦਾ ਹਰ ਰੂਪ ਸਰੀਰ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ ਜਾਂ ਧੂੰਆਂ ਰਹਿਤ (ਚਬਾਉਣ ਵਾਲਾ) ਤੰਬਾਕੂ? ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੋਵੇਂ ਘਾਤਕ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤੰਬਾਕੂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਿਮਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ।

ਸਿਗਰਟ, ਬੀੜੀਆਂ, ਹੁੱਕਾ ਵਰਗੇ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਧੂੰਆਂ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟਾਰ, ਨਿਕੋਟੀਨ ਅਤੇ ਕਾਰਬਨ ਮੋਨੋਆਕਸਾਈਡ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਸਟ੍ਰੋਕ ਅਤੇ ਸੀਓਪੀਡੀ ਵਰਗੀਆਂ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ 7,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਸਾਇਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 70 ਰਸਾਇਣ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਤੰਬਾਕੂ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ?

ਓਨਕੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਡਾ. ਪੁਨੀਤ ਗੁਪਤਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਟਾਰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਝਿੱਲੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਲਗ਼ਮ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦੀ ਅਤੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਟਖਾ, ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ, ਖੈਨੀ ਵਰਗੇ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਚਬਾਉਣ ਨਾਲ ਮੂੰਹ, ਜੀਭ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਸਿੱਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਾਈਟ੍ਰੋਸਾਮਾਈਨ ਅਤੇ ਪੌਲੀਸਾਈਕਲਿਕ ਐਰੋਮੈਟਿਕ ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨ ਵਰਗੇ ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਤੱਤ ਡੀਐਨਏ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲਗਭਗ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਾਮਲੇ ਧੂੰਏਂ ਰਹਿਤ ਤੰਬਾਕੂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਠੋਡੀ, ਗਲੇ ਅਤੇ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ।

ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ

ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ, ਸਗੋਂ ਉਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਘਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ, ਦਮਾ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਤੰਬਾਕੂ ਪੀਣ ਦੇ ਕੀ ਖ਼ਤਰੇ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ: ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਹੁੱਕਾ, ਸਿਗਾਰ)

-ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ (90% ਕੇਸ)

-ਪੁਰਾਣੀ ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਿਸ, ਐਮਫੀਸੀਮਾ, ਸੀਓਪੀਡੀ

-ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ (ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ, ਸਟ੍ਰੋਕ)

-ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ

-ਧੂੰਆਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ

ਧੂੰਆਂ ਰਹਿਤ ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਕੀ ਖ਼ਤਰੇ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ: ਗੁਟਖਾ, ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ, ਜ਼ਰਦਾ, ਖੈਨੀ, ਸੁੰਘਣ ਵਾਲੀ ਤੰਬਾਕੂ)

-ਮੂੰਹ, ਗਲਾ, ਜੀਭ ਅਤੇ ਠੋਡੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ

ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ

ਪ੍ਰੀ-ਕੈਂਸਰਸ ਜਖਮ (ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ) ਜੋ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ

ਨਿਕੋਟੀਨ ਦੀ ਲਤ ਅਤੇ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ

ਕੌਣ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ?

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਵਿੱਚ, ਦੋਵੇਂ ਰੂਪ ਬਰਾਬਰ ਘਾਤਕ ਹਨ। ਫਰਕ ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਜਲਦੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਧੂੰਆਂ ਰਹਿਤ ਤੰਬਾਕੂ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਗਲੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਦਿਲ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਰ ਸੈੱਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੱਲ ਹੈ।