ਤੁਸੀਂ ਫਲੂ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਲਗਵਾਈ? ਜਾਣੋ ਕਿਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਲਗਵਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ

Photo: TV9 Hindi

ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਖੰਘ, ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਫਲੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਲੂ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਖੰਘ ਅਤੇ ਛਿੱਕ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਫਲੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਇੰਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਰ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇ ਸਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਾਂਗ, ਫਲੂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਲੈਣ ਨਾਲ, ਫਲੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ 80 ਤੋਂ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਟੀਕੇ ਦਾ ਨਾਮ ਕੀ ਹੈ? ਅਸੀਂ ਇਹ ਕਦੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਇਹ ਕਿਹੜੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕੀ ਹੈ? ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਜਾਣਾਂਗੇ, ਪਰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਫਲੂ ਕੀ ਹੈ।

ਮਾਓ ਕਲੀਨਿਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਨੂੰ ਫਲੂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੱਕ, ਗਲੇ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਘਾਤਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ, ਬਜ਼ੁਰਗ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ ਫਲੂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਫਲੂ ਜਾਂ ਜ਼ੁਕਾਮ ਬੁਖਾਰ ਸਮਝ ਕੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬੁਖਾਰ ਜਾਂ ਖੰਘ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਫਲੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਮਾਹਰ ਖਦਸ਼ਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣੇ ਫਲੂ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਗਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਰੋਕਥਾਮ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਫਲੂ ਵੈਕਸੀਨ ਕੀ ਹੈ?

ਲੇਡੀ ਹਾਰਡਿੰਗ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਐਸੋਸੀਏਟਿਡ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਐਚਓਡੀ ਡਾ. ਐਲ.ਐਚ. ਘੋਟੇਕਰ, ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫਲੂ ਵੈਕਸੀਨ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਬਾਂਹ ‘ਤੇ ਟੀਕੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਟੀਕਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਫਲੂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਨਾ ਲਵੇ। ਹਰ ਸਾਲ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਲੈ ਕੇ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਲੈਣ ਨਾਲ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਫਲੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੰਨਫੈਕਸ਼ਨ 80 ਤੋਂ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹਰ ਸਾਲ 3 ਤੋਂ 5 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਫਲੂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ

ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਔਸਤਨ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ H1N1 (ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਫਲੂ) ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। Fortune India ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 3 ਤੋਂ 5 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਮੌਸਮੀ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ (ਮੌਸਮੀ ਫਲੂ) ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫਲੂ ਟੀਕੇ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਸਿਰਫ 1.5% ਲੋਕ ਹੀ ਇਹ ਟੀਕਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਿਰਫ 8 ਤੋਂ 34% ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਹ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਟੀਕੇ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਨਾ ਲੈਣਾ ਫਲੂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਲੂ ਦਾ ਟੀਕਾ ਕਦੋਂ ਲਗਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

ਮੈਕਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਹੀਮਾਟੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਰੋਹਿਤ ਕਪੂਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਮੌਸਮ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਲੂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ, ਫਲੂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਨਸੂਨ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੌਰਾਨ। ਇਸ ਲਈ, ਡਾਕਟਰ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫਲੂ ਦਾ ਟੀਕਾ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ, ਯਾਨੀ ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਲਗਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਫਲੂ ਦੇ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਮਾਂ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਮਹੀਨੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਲੂ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਕਿੱਥੋਂ ਲਗਵਾਈਏ

ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵੱਡੇ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਫਲੂ ਦਾ ਟੀਕਾ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 1000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 2500 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ।