ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਹ ਫੁੱਲਣਾ, ਕੀ ਇਹ ਦਮੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਹਨ?
Symptoms of Asthma: ਦਮਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਹ ਨਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਤੰਗੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਛਾਤੀ ਦਾ ਦਬਾਅ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਹਲਕੀ ਖੰਘ, ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਂ ਸਵੇਰੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼, ਅਤੇ ਧੂੜ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਜਾਂ ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਬੇਅਰਾਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
Photo: TV9 Hindi
ਦੀਵਾਲੀ ਦੌਰਾਨ, ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ, ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ AQI ਗੰਭੀਰ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼, ਹਲਕੀ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਤਕਲੀਫ਼, ਖੰਘ, ਜਾਂ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਆਮ ਮੌਸਮ ਜਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਦਮੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਹ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਦਮਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਲੱਛਣ ਦਮੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਜਾਂ ਇੱਕ ਆਮ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨਾਲ।
ਦਮਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਹ ਨਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਤੰਗੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਛਾਤੀ ਦਾ ਦਬਾਅ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਹਲਕੀ ਖੰਘ, ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਂ ਸਵੇਰੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼, ਅਤੇ ਧੂੜ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਜਾਂ ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਬੇਅਰਾਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜੀਟੀਬੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਕੁਲਦੀਪ ਕੁਮਾਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧਿਆ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਕਣਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਣਾਂ ਦਾ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਾਰ-ਵਾਰ ਖੰਘ, ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਜਕੜਨ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਦਮੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ, ਆਪਣੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖੋ, ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਲੱਛਣ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।
ਸਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖੀਏ?
ਡਾ. ਕੁਲਦੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਮਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੇਅਰਾਮੀ ਲਈ ਘਰ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ, ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ AQI ਉੱਚਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਧੂੰਆਂ ਭਾਰੀ ਹੋਵੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ N95 ਮਾਸਕ ਪਹਿਨੋ। ਖਿੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਧੂੜ ਅਤੇ ਧੂੰਏਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਹਾਈਡਰੇਟਿਡ ਰਹਿਣ ਲਈ ਹਲਕਾ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਓ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੋ, ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਕਸਰਤ ਜਾਂ ਸਖ਼ਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਵਧੇਰੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਇਨਹੇਲਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
ਜੇਕਰ ਲੱਛਣ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੰਘ, ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਜਾਂ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਜਲਣ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ। ਇਹ ਸਾਵਧਾਨੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਦੇਖਭਾਲ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ
- ਘਰ ਵਿਚ ਧੂੰਏਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰੋ।
- ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਦਮੇ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਘਟਾਓ।
- ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਸਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਨਿਯਮਤ ਦਵਾਈ ਲਓ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
- ਹਾਈਡਰੇਟਿਡ ਰਹੋ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਖੁਰਾਕ ਖਾਓ।