ਅੰਗਦਾਨ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਰਦਾ ਨਾਲੋਂ ਅੱਗੇ ਔਰਤਾਂ, ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਹੋਰ ਵੀ ਖੁਲਾਸੇ

Photo Credit: tv9 Marathi News

ਅੱਜ ਵੀ ਭਾਰਤ (India) ਵਿੱਚ ਅੰਗਦਾਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਅੰਗਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਦਾਨੀ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਹਨ। 1995 ਤੋਂ 2021 ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 36,640 ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਹੋਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 29,000 ਅੰਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰਦ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਿਰਫ 6,945 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਅੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਰ ਪੰਜ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਔਰਤਾਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਰ ਪੰਜ ਅੰਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਮਰਦ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੰਗਦਾਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਹਨ।

ਜੀਵਤ ਅੰਗਦਾਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਅੱਗੇ ਹਨ। ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟਲ ਐਂਡਕਲੀਨਿਕਲ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2019 ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਵਤ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੰਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 80 ਫੀਸਦੀ ਮਰਦ ਸਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਦਾਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਲੀਵਰ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਵ, ਉਹ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਦਾਨੀ ਆਪਣਾ ਗੁਰਦਾ ਅਤੇ ਲੀਵਰ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਦੇ ਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ?

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਵੀ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਗਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬੈਠਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਅੱਗੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਡੀਵਾਈ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਪੁਣੇ ਦੀ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਮਯੂਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ 15 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਉਸ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਕੇਸ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਕੇਵਲ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਹਨ ਜੋ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।