ਕੀ ਬੀੜੀ ਪੀਣਾ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ?
Is Beedi Dangerous than Smoking Cigarettes: ਸਿਗਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਫਿਲਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਂਦੂ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਤੰਬਾਕੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਗਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਜਦੋਂ ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਂਦੂ ਦਾ ਪੱਤਾ ਸੜਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਧੂੰਆਂ ਗਾੜ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੀੜੀਆਂ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧੂੰਆਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
Image Credit source: Getty Images
ਤੰਬਾਕੂ ਕਈ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਬੀੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੀੜੀਆਂ ਸਿਗਰਟ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਸਰੀਰ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹਨ। ਕੈਂਸਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਸਟ੍ਰੋਕ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬੀੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟ ਦੋਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਗਲਤ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇਗਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਨਹੀਂ।
ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੀੜੀਆਂ ਸਿਗਰਟਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਤੇਂਦੂ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੀੜੀਆਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਓਨੀਆਂ ਹੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਿਗਰਟਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਟਰ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਹੈ, ਜੋ ਧੂੰਏਂ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬੀੜੀਆਂ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਸਿਗਰਟਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ, ਤੰਬਾਕੂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪਦਾਰਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਛੱਡੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਪਦਾਰਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ, ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਬੀੜੀ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ
ਸਿਗਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਫਿਲਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਂਦੂ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਤੰਬਾਕੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਗਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਜਦੋਂ ਬੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਂਦੂ ਦਾ ਪੱਤਾ ਸੜਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਧੂੰਆਂ ਗਾੜ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੀੜੀਆਂ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧੂੰਆਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਖੋਜ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?
ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ (ICMR) ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ: ਬੀੜੀ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੀੜੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਦਮਾ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਬੀੜੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੀੜੀ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ, ਗਲੇ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੀੜੀ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਕੋਟੀਨ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਬੀੜੀਆਂ ‘ਚ ਸਿਗਰਟ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਕੋਟੀਨ ਹੁੰਦਾ
ਮੇਦਾਂਤਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਪਲਮੋਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾ. ਭਗਵਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹਨ, ਪਰ ਬੀੜੀਆਂ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਨਿਕੋਟੀਨ ਅਤੇ ਮੋਨੋਆਕਸਾਈਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬੀੜੀਆਂ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਗਾੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੀੜੀਆਂ ਪੀਣ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਧੂੰਆਂ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਬੀੜੀਆਂ ਪੀਣ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਗਰਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਧੂੰਆਂ ਨੇੜੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪੈਸਿਵ ਸਮੋਕਿੰਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਧੂੰਆਂ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ ਅਤੇ ਦਮਾ, ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।