ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ‘ਚ 40% ਵਾਧਾ, ਇਹ ਹਨ ਲੱਛਣ

ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ

ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਬੱਚਿਆਂ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਦੋਵੇਂ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਾਇਰਸ ਹਨ ਜੋ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ। ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ, ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਲਾਗ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਕਈ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 40% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

30% ਤੋਂ 40% ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਿਉਂ

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਲਿਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (LTSI) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਸੰਜੀਵ ਸਹਿਗਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਨਸੂਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ, ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 30% ਤੋਂ 40% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ “ਮੌਸਮੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਹਰਾਉਂਦੀ ਹੈ” ਕਿਹਾ ਹੈ। ਡਾ. ਸੈਗਲ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਟੀਕਾਕਰਨ, ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਤੇ ਪਕਾਏ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹਰ ਸਾਲ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਸੰਕਰਮਿਤ

ਡਬਲਯੂਐਚਓ (ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਈ ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ। ਦਿੱਲੀ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ, ਪੁਰਾਣੀ ਡਰੇਨੇਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਫੈਲਣ ਦਾ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਹੈ।

ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਓ

ਡਾ. ਅਭਿਦੀਪ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਲਾਜ ਦੇਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਘੱਟ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਵੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਫੈਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਵਾਉਣ।

ਭਾਈਚਾਰਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ

LTSI ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮਾਂ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਫਾਈ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਲਾਜੀ ਐਕਸ਼ਨ ਮੈਡੀਕਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਅਤੇ ਐਕਸ਼ਨ ਕੈਂਸਰ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਡਾ. ਮੋਨਿਕਾ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 30% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਕਾਇਆ ਅਤੇ ਗਰਮ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਅਤੇ ਹੱਥ ਧੋਣ ਦੀ ਆਦਤ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਅਤੇ ਸੀ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਅਤੇ ਸੀ ਵਾਂਗ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਨੂੰ ਵੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਘਾਤਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਥਕਾਵਟ, ਉਲਟੀਆਂ, ਗੂੜ੍ਹਾ ਪਿਸ਼ਾਬ ਅਤੇ ਪੀਲੀਆ ਵਰਗੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ।

ਇਲਾਜ ਨਾਲੋਂ ਰੋਕਥਾਮ ਬਿਹਤਰ

ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦਿਵਸ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਕਥਾਮ ਇਲਾਜ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੋਜਨ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਸਫਾਈ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।