ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ? ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੋਂ
ਜੇਕਰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਅਤੇ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਬੈਡ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨਾੜੀਆਂ ‘ਚ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਵੀ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਇੱਕ ਚਿਪਚਿਪਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਮਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ, ਲੋਕ ਖਰਾਬ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਖ਼ਰਾਬ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਰਾਬ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਰਾਬ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰਾਲ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਕਾਰਡੀਓਲਾਜੀਕਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (CSI) ਨੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਕੰਟਰੋਲ ਸੰਬੰਧੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਇਹ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ, ਐਲਡੀਐਲ (ਬੈੱਡ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ), ਐਚਡੀਐਲ (ਚੰਗਾ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ) ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡਸ ਦਾ ਪੱਧਰ ਕੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਿੱਥਾਂ ਫੈਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਅਤੇ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਵਰਗੇ ਮਰੀਜ਼ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਿਉਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਾਣੋ
ਕੀ ਹੈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ?
ਹੈਲਥਲਾਈਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਲਿਪਿਡ ਹੈ ਜੋ ਜਿਗਰ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਾਰਮੋਨਸ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਹੀਂ ਘੁੰਮ ਸਕਦਾ, ਇਸਲਈ ਜਿਗਰ ਲਿਪੋਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲਿਪੋਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਦੋ ਰੂਪ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਘੱਟ ਘਣਤਾ ਵਾਲੀ ਲਿਪੋਪ੍ਰੋਟੀਨ (ਐਲਡੀਐਲ) ਅਤੇ ਉੱਚ-ਘਣਤਾ ਵਾਲੀ ਲਿਪੋਪ੍ਰੋਟੀਨ (ਐਚਡੀਐਲ) ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਖੂਨ ਜ਼ਿਆਦਾ LDL ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਉੱਚ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਟ੍ਰੋਕ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੇਚੈਨੀ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਬੀਪੀ ਵਧਣਾ, ਅਚਾਨਕ ਘਬਰਾਹਟ, ਲਗਾਤਾਰ ਮਤਲੀ ਜਾਂ ਉਲਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉੱਚ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਮਾਹਰ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਰ ਗੰਗਾਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕਾਰਡੀਓਲਾਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਪੀ.ਐੱਸ. ਸਾਹਨੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਚ-ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼, ਭਾਵ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ ਜਾਂ ਉੱਚ ਬੀਪੀ ਹੈ, ਨੂੰ LDL-C ਨੂੰ 70 mg/dl ਅਤੇ ਗੈਰ-HDL ਨੂੰ 100 mg/dl ਤੋਂ ਘੱਟ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ‘ਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰ ਡਾ: ਸਮੀਰ ਭਾਟੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ | ਕੋਲੈਸਟ੍ਰਾਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰਾਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਵੀ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਦਿਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪੰਪ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਖੂਨ ਰਾਹੀਂ ਆਕਸੀਜਨ ਸਰੀਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਧਮਨੀਆਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ
ਖ਼ਰਾਬ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਹਾਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰਾਲ ‘ਤੇ ਵੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨਸੁਲਿਨ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰਾਲ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਕੰਟਰੋਲ
ਉੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਡਾਈਟ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੋਨੋਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਅਤੇ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਫਾਈਬਰ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮੋਨੋਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਐਵੋਕਾਡੋ, ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਫਾਈਬਰ ਲਈ, ਤੁਸੀਂ ਫਲ, ਛੋਲੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਜ਼ਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਪਤਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਮਿੱਥ ਹੈ ਕਿ ਪਤਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਖ਼ੈਰ, ਮਾੜੇ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਕਸਰਤ। ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਿਨ ਭਰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
