ਰਾਜਸਥਾਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ (Rajasthan Lok sabha constituencies)
ਲੋਕ ਸਭਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੇਂਟ ਦਾ ਹੇਠਲਾ ਸਦਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ “ਜਨਤਾ ਦਾ ਸਦਨ” ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 543 ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ 5 ਸਾਲ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 1951-52 ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 80 ਸੀਟਾਂ ਹਨ।
ਰਾਜਸਥਾਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
| ਸੂਬਾ | ਸੀਟ | ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ | ਪਾਰਟੀ |
|---|---|---|---|
| Rajasthan | Barmer | - | |
| Rajasthan | Kota | - | |
| Rajasthan | Jaipur Rural | - | |
| Rajasthan | Pali | - | |
| Rajasthan | Jodhpur | - | |
| Rajasthan | Nagaur | - | |
| Rajasthan | Jaipur | - | |
| Rajasthan | Churu | - | |
| Rajasthan | Jalore | - | |
| Rajasthan | Bikaner | - | |
| Rajasthan | Alwar | - | |
| Rajasthan | Karauli-Dholpur | - | |
| Rajasthan | Banswara | - | |
| Rajasthan | Jhunjhunu | - | |
| Rajasthan | Chittorgarh | - | |
| Rajasthan | Bharatpur | - | |
| Rajasthan | Tonk-Sawai Madhopur | - | |
| Rajasthan | Jhalawar-Baran | - | |
| Rajasthan | Sikar | - | |
| Rajasthan | Ganganagar | - | |
| Rajasthan | Dausa | - | |
| Rajasthan | Udaipur | - | |
| Rajasthan | Bhilwara | - | |
| Rajasthan | Rajsamand | - | |
| Rajasthan | Ajmer | - |
ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ) ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਹੋਈਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਚੁਣਨ 'ਚ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਕਈ ਦੌਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਜਨ ਲਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 200 ਮੈਂਬਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 115 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ 70 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਸਿਮਟ ਗਈ। 8 ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੀ ਜਿੱਤੇ।
ਰਾਜਸਥਾਨ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ 342,239 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁੱਲ ਭੂਗੋਲਿਕ ਖੇਤਰ ਦਾ 10.4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰਫਲ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਾਜ ਹੈ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਸੱਤਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਾਜ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਗਠਨ 30 ਮਾਰਚ 1949 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਵੇਂ ਭਾਜਪਾ 5 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸੂਬੇ 'ਚ ਸੱਤਾ 'ਚ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਗਾਤਾਰ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ।
ਸਵਾਲ - ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ?
ਜਵਾਬ - 59.07%
ਸਵਾਲ - 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮਿਲੀ?
ਜਵਾਬ - ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ (ਜਿੱਤ-ਹਾਰ ਦਾ ਫਰਕ 5,76,247 ਸੀ)
ਸਵਾਲ - 2019 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕਤਾਂਤਰਿਕ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ?
ਜਵਾਬ - ਇੱਕ ਸੀਟ (ਨਾਗੌਰ ਸੀਟ)
ਸਵਾਲ - ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵੈਭਵ ਗਹਿਲੋਤ ਕਿਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਹਾਰੇ ਸਨ?
ਜਵਾਬ- ਜੋਧਪੁਰ ਸੀਟ
ਸਵਾਲ - ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਕਿਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ?
ਜਵਾਬ- ਕੋਟਾ ਸੰਸਦੀ ਸੀਟ
ਸਵਾਲ - 2019 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ?
ਜਵਾਬ - 25 ਵਿੱਚੋਂ 24 ਸੀਟਾਂ
ਸਵਾਲ - 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ?
ਜਵਾਬ - 25 ਵਿੱਚੋਂ 25 ਸੀਟਾਂ
ਸਵਾਲ- 2019 ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ?
ਜਵਾਬ- 34.24%
ਸਵਾਲ- ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਕਬੀਲਿਆਂ ਲਈ ਰਾਖਵੀਆਂ ਹਨ?
ਜਵਾਬ- 7
ਸਵਾਲ- ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ 7 ਰਾਖਵੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਲਈ ਰਾਖਵੀਆਂ ਹਨ?
ਜਵਾਬ- 7 ਵਿੱਚੋਂ 3 ਸੀਟਾਂ
ਸਵਾਲ- 2019 ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਵਰਧਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ ਕਿਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਜਿੱਤੇ ਸਨ?
ਜਵਾਬ- ਜੈਪੁਰ ਦਿਹਾਤੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ
ਸਵਾਲ- ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ 2019 ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟਿੰਗ ਦੀ ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਕਿੰਨੀ ਸੀ?
ਜਵਾਬ- 66.34%
| Phase | Date | State | Seat |
|---|---|---|---|
| 1 | April, 19, 2024 | 21 | 102 |
| 2 | April 26, 2024 | 13 | 89 |
| 3 | May 07, 2024 | 12 | 94 |
| 4 | May 13, 2024 | 10 | 96 |
| 5 | May 20, 2024 | 8 | 49 |
| 6 | May 25, 2024 | 7 | 57 |
| 7 | Jun 01, 2024 | 8 | 57 |
