RBI: ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰਨਾ ਵੀ ਹੈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਧੋਖਾ, ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ
RBI CURRENCY: ਨੋਟਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੀਂ ਕਰੰਸੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨਵੇਂ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਰਬੀਆਈ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਖਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। RBI ਨੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਹਨ।
Business News: ਨੋਟਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ (Government of India) ਨੇ ਨਵੀਂ ਕਰੰਸੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨਵੇਂ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਰਬੀਆਈ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਖਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। RBI ਨੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਣ ਪਿੱਛੇ ਆਰਬੀਆਈ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਜਲਦੀ ਖਰਾਬ ਨਾ ਹੋਣ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਨਾ ਲਿਖਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ੈਲਫ ਲਾਈਫ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨੋਟ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ RBI ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਬਣਾਏ ਹਨ।
ਕੀ ਨੋਟ ਸੱਚਮੁੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੋ ਜਾਣਗੇ?
ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਇਹ ਖਬਰ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ‘ਤੇ ਪੈੱਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਗਲਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਹ ਸਿਰਫ ਅਫਵਾਹ ਸੀ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਅਵੈਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਆਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਾ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਇੱਕ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਇਹ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ
ਕਲੀਨ ਨੋਟ ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਨਾ ਲਿਖਣ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਸਦੀ ਉਮਰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੀਆਈਬੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਲੀਨ ਨੋਟ ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ ‘ਤੇ ਨਾ ਲਿਖਣ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨੋਟ ਬੇਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣੇ ਪਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟ ਬਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਛਾਪ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਕਰੰਸੀ ਛਾਪਣ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।