ED ਨੇ ਫੜਿਆ Byju’s ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨਾਮਾ, 9000 ਕਰੋੜ ਦੀ ਹੇਰਾ-ਫੇਰੀ
Byju's Big Fraud: ਡਿਜੀਟਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ Byju's ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨਾਮਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ (ਈਡੀ) ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਬਾਈਜੂਸ ਨੂੰ ਫੇਮਾ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਪਾਇਆ। ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਛਿੱਕੇ ਟੰਗ ਕੇ ਕਰੀਬ 9000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਗਬਨ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਈਡੀ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਈ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਡਾਟਾ ਵੀ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ BYJU’s ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗੜਬੜੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ, ਈਡੀ ਨੇ ਬਾਈਜੂਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਦਫਤਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲਈ ਸੀ। ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਡਾਟਾ ਵੀ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ, ਈਡੀ ਨੇ ਬਾਇਜੂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਐਕਟ (ਫੇਮਾ) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੇ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਗਬਨ ਤਕਰੀਬਨ 9,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸੈਕਟਰ ਕੰਪਨੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਬਾਈਜੂਸ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਫੰਡਿੰਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ।
ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਈਡੀ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ 2011 ਤੋਂ 2023 ਦਰਮਿਆਨ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 28,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ (FDI) ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਸਿੱਧੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਕਰੀਬ 9,754 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਭੇਜੇ। ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜੇ ਗਏ ਪੈਸਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਰੀਬ 944 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ।
ਆਡਿਟ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਵੀ ਆਰੋਪ
ਬਾਈਜੂਸ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੈਲੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੋਰਡ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਆਡਿਟ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ 2020-21 ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਵਿੱਤੀ ਬਿਆਨ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਨਤੀਜੇ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਈਡੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਡਿਟ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਈਡੀ ਨੇ ਦੂਜਾ ਰਸਤਾ ਅਪਣਾਇਆ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਦੇ ਸਟੇਟਮੈਂਟਾਂ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਈਡੀ ਨੇ ਕਈ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਬਾਈਜੂਸ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਸੰਮਨ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੇ ਰਵਿੰਦਰਨ ਬਾਈਜੂ
ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਈਡੀ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਰਵਿੰਦਰਨ ਬਾਈਜੂ ਨੂੰ ਕਈ ਸੰਮਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਚਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਈਡੀ ਤੋਂ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
