ਤਿਹਾੜ ਵਰਗੀ ਜੇਲ੍ਹ! ਅਡਿਆਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਕੈਦ ਹਨ?

Photo: TV9 Hindi

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਅਡਿਆਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹੁਣ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਅਡਿਆਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਓ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਇਹ ਜੇਲ੍ਹ ਕਿੰਨੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਡੌਨ ਨੇ ਇਸ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਡਿਆਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਦਨਾਮ ਹੈ। ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਅਗਸਤ 2023 ਤੋਂ ਉੱਥੇ ਕੈਦ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖਤਰਨਾਕ ਕੈਦੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਪਰਾਧ ਸਿੰਡੀਕੇਟ ਦੇ ਬੌਸ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੈਦੀ, ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੈਦੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਸਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?

ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ, ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰੈਲ 1979 ਵਿੱਚ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਨੇ ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ, ਪੁਨਰਵਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਪੰਜਾਬ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਆਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਡਿਆਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਸਿਰਫ਼ 1,900 ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਵੇਲੇ ਇੱਥੇ ਔਰਤਾਂ ਸਮੇਤ ਲਗਭਗ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਕੈਦੀ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ।

ਭੀੜ-ਭੜੱਕਾ ਅਤੇ ਭਿਆਨਕ ਹਾਲਾਤ

ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾੜੀ ਹਵਾਦਾਰੀ ਵਾਲੇ, ਹਨੇਰੇ ਵਾਲੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ, ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਮੌਤ ਦੇ ਜੋਖਮ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜੇਲ੍ਹ ਕਾਨੂੰਨ ਮਾਸ, ਚੌਲ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਕਸਰ ਘਟੀਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੈਦੀ ਨੇ ਡਾਨ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ਮਾਸ ਵਿੱਚੋਂ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਬਦਬੂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਬੋਰਵੈੱਲਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਮੋਬਾਈਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਮੁਅੱਤਲ

ਜੇਲ੍ਹ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ 5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਗੋਰਖਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਤੱਕ ਫੈਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਸੰਭਾਵੀ ਸ਼ੱਕੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਨੇੜਲੀਆਂ ਬਸਤੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅਡਿਆਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ

ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਿੰਸ ਚਾਰਲਸ ਨੇ ਇਸ ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਇਸ ਨੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ ਮਿਰਜ਼ਾ ਤਾਹਿਰ, ਜੋ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪਰਵੇਜ਼ ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਇਮਰਾਨ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਕੀ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ?

ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੌਰੀਨ ਨਿਆਜ਼ੀ, ਅਲੀਮਾ ਖਾਨ ਅਤੇ ਡਾ. ਉਜ਼ਮਾ ਖਾਨ – ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਬਾਹਰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅਫਗਾਨ ਮੀਡੀਆ ਵੱਲੋਂ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਚਰਚਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਝੂਠ ਦੱਸ ਕੇ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜੇਲ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੀ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਮਰਾਨ ਠੀਕ ਹੈ।

ਜੇਲ੍ਹ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਦਿਆਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੱਚਾਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸੀ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਲੀਮਾ ਖਾਨ ਅਤੇ ਪੀਟੀਆਈ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਧਰਨਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।