ਜਿਹੜੇ ਹੂਤੀ ਹਿਲਾ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਚੂਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਲਿਆ ਪੰਗਾ

Photo- Saudi Govt

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯਮਨ ਦੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਲਝਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਹੂਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਕੱਟੜ ਵਿਰੋਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਪੂਰਾ ਰੱਖਿਆ ਢਾਂਚਾ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਹੂਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਾਊਦੀ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਕੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਯਮਨੀ ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜੇਗਾ? ਉਹ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਰਗੀਆਂ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀਆਂ ਉਲਝਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ।

ਹੂਤੀਆਂ ਨੇ ਹਿਲਾ ਰੱਖਿਆਂ ਹਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਚੁਲ੍ਹਾਂ

ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ 50 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖੇਪ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੌਦਾ ਕੀਤਾ। ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਹੁਣ ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਯਾਲੇਟ ਬੰਦਰਗਾਹ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਜਹਾਜ਼ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਖਰਚ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਮੰਗੀ ਹੈ।

ਸਾਊਦੀ ਅਤੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੀ ਹੰਗਾਮਾ ਹੈ?

ਯਮਨ ਵਿੱਚ ਹੂਤੀ ਵਿਦਰੋਹ 1990 ਤੋਂ 2013 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ, ਜਿਸ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਸਾਊਦੀ ਸਮਰਥਿਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਡਿੱਗ ਪਈ। 2013 ਵਿੱਚ, ਹੂਤੀ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਨੇ ਯਮਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸਨਾ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਹ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਲਈ ਇੱਕ ਝਟਕਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੂਤੀਆਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਨਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਈ ਵਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਤੇਲ ਸਹੂਲਤਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ 2023 ‘ਚ ਇੱਕ ਜੰਗਬੰਦੀ ਹੋਈ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਬੰਧ ਫਿਰ ਵਿਗੜ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਹੂਤੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਕਿਉਂ ਹੈ?

1. ਲਾਲ ਸਾਗਰ ‘ਤੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੀ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਵਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਰਾਹੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਵਪਾਰ ਲਗਭਗ ₹35 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਹੂਤੀ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਸਿੱਧਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2. ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਈਰਾਨ ਦਾ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਹੂਤੀਆਂ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੂਤੀਆਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਤਣਾਅ ਵਧੇਗਾ। ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਗਭਗ 900 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।