ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ 2023: ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੇ 14ਵੇਂ ਦਿਨ ਆਖ਼ਰ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ?
ਸਨਾਤਨ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿਚ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੇ 16 ਦਿਨ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ, ਸ਼ਰਾਧ, ਤਰਪਣ ਅਤੇ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਲਈ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਇਕ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਸ਼ਰਾਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਚਨਚੇਤ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਨੂੰ ਘਟ ਸ਼ਰਾਧ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਰਸਮ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ ਜਾਣਨ ਲਈ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਲੇਖ।
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੇ 16 ਦਿਨ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਲਦਾਇਕ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ 29 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 14 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਰਵਪਿਤਰੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਦੇ ਦਿਨ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਪਿਤਰਾਂ ਦੀ ਤਰੀਕ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੀ 14 ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਧ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚੌਦਵੀਂ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਾਧ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ, ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਸ਼ਰਾਧ ਦੀ ਰਸਮ ਦਾ ਸਮਾਂ
ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ 14ਵੀਂ ਤਰੀਕ 12 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 07:53 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ 13 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਰਾਤ 09:50 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਚੌਦਵੀਂ ਤਿਥੀ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ 13 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ਰਾਧ ਦਾ ਕੁਤੁਪ ਮੁਹੂਰਤ ਸਵੇਰੇ 11:44 ਤੋਂ 12:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦੋਂਕਿ ਰੋਹਿਣੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 12:30 ਤੋਂ 01:17 ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਸਮਾਂ 01:17 ਤੋਂ 03:35 ਤੱਕ ਰਹੇਗਾ।
ਕਿਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ?
ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੀ 14 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਧ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੁਰਖਾਂ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦੁਰਘਟਨਾ, ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਕਤਲ ਆਦਿ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰਾਧ ਲਈ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੀ 14 ਤਾਰੀਖ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 14 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਸ਼ਰਾਧ, ਘਟ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਸ਼ਰਾਧ ਅਤੇ ਘਾਇਲ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਸ਼ਰਾਧ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਸ਼ਰਾਧ ਦੇ ਦਿਨ ਆਮ ਪੂਰਵਜਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਾਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਘਾਇਲ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ
ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ 14 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਧ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਚਨਚੇਤੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਤਲ, ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ, ਦੁਰਘਟਨਾ, ਸੱਪ ਦੇ ਡੰਗ, ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਆਦਿ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਘਾਇਲ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। . ਘਾਇਲ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਉਹਨਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਛੁੱਟ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਰਵਪਿਤਰੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਦੇ ਦਿਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
