ਸੁਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਹੈ ਦਰਗਾਹ, ਪਰ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵੀ ਲਹਿਰ, ਜਾਣੋਂ ਇਹ ਹੈ ਰਾਜ ?

ਮੁੰਬਈ ‘ਚ ਸਥਿਤ ਹਾਜ਼ੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਤਸਵੀਰ

ਤੁਸੀਂ ਰਿਤਿਕ ਰੋਸ਼ਨ, ਜਯਾ ਬੱਚਨ ਅਤੇ ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਕਪੂਰ ਦੀ ਫਿਲਮ ਫਿਜ਼ਾ ਦਾ ਗੀਤ ‘ਪਿਆ ਹਾਜੀ ਅਲੀ-ਪਿਆ ਹਾਜੀ ਅਲੀ’ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਣ ਗੁਣਾਇਆ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ‘ਚ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜਾਗੀ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਇੱਥੇ ਆਏ ਹੋਣਗੇ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਾਜ਼ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣ। ਦਰਅਸਲ, ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣੀ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ ਕਦੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਡੁੱਬਦੀ?

ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣੀ ਇਹ ਦਰਗਾਹ 400 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਮਹਾ-ਲਕਸ਼ਮੀ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਿੰਦੂ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਛੋਟੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਗਾਹ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਾਜ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੇਜ਼ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਬੂੰਦ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ। ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹਿੰਦੂ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਦੋਂ ਹੋਈ?

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ ਸਾਲ 1431 ਵਿੱਚ ਸਈਅਦ ਪੀਰ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਬੁਖਾਰੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੋਹਾਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸਈਅਦ ਪੀਰ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬੁਖਾਪਾ ਸੂਬੇ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਆਏ ਸੀ।

ਕਹਾਣੀ ਕੀ ਹੈ

ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਵਰਲੀ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਕਾਫੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਵੀ ਲਿਖ ਕੇ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਰਾਜ਼ ਕੀ ਹੈ

ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚਾਹੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਉੱਚਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਡੁੱਬਦੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਇੱਥੇ ਉਦੋਂ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੱਕਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ 400 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਬੁਖਾਰੀ ਦੇ ਅਦਬ ਕਾਰਨ ਅੱਜ ਵੀ ਉੱਚੀ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਸਮੁੰਦਰ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਤੋੜਦਾ।

ਕਿਵੇਂ ਜਾਈਏ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਤੱਕ ?

ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਫਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਮੁੰਬਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਦੂਰੀ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਂਤਾ ਕਰੂਜ਼ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਇਹ 26 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਸੀਂ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਟਰਮੀਨਲ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ।