Govardhan Puja 2023: ਇਸ ਸਾਲ ਕਦੋਂ ਹੈ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ, ਕੀ ਹੈ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ?

ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਹਰ ਸਾਲ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਭਾਈ ਦੂਜ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਗੋਵਰਧਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗਿਰੀਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਅੰਨਕੂਟ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪੂਜਾ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਗੋਵਰਧਨ ਨੂੰ 56 ਭੋਗ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਵਤ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਾਂ ਗਊ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਕਦੋਂ ਹੈ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ?

ਇਸ ਸਾਲ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਹੈ ਕਿ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ 13 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਹੈ ਜਾਂ 14 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ। ਇਹ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਨਾਂ ‘ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ 13 ਅਤੇ 14 ਨਵੰਬਰ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।

ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ

ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਅੱਜ 13 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 2:56 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਭਲਕੇ 14 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 2:36 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਉਦੈ ਤਿੱਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ 14 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਕੁਝ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ, ਭਾਈ ਦੂਜ 14 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ 13 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ 14 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਭਾਈ ਦੂਜ ਦੀ ਤਰੀਕ 14 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕੋ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ 14 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 6:43 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 8:52 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ 2 ਘੰਟਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਪੂਜਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦਿਨ ਗੋਬਰ ਤੋਂ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਵਤ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ

• ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਹੇ ਤੋਂ ਪਹਾੜ ਬਣਾਓ।
  ਭਗਵਾਨ ਗਿਰੀਰਾਜ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵੀ ਬਣਾਓ।
  ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੇ ਕੋਲ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾ ਕੇ ਰੱਖੋ।
  ਫਿਰ ਫੁੱਲ, ਹਲਦੀ, ਚੌਲ, ਚੰਦਨ, ਕੇਸਰ ਅਤੇ ਕੁਮਕੁਮ ਚੜ੍ਹਾਓ।
  ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਅੰਨਕੂਟ ਮਠਿਆਈਆਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵਜੋਂ ਵੰਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
  ਖੀਲ, ਪਤਾਸੇ ਆਦਿ ਭੇਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਗਿਰੀਰਾਜ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦੀ ਕਥਾ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ।
  ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਗੋਵਰਧਨ ਦੀ ਸੱਤ ਵਾਰ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਦਾ ਮਹੱਤਵ

ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਗਿਰੀਰਾਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸੁੱਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਗੋਵਰਧਨ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਉਸ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਉੱਤੇ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਗੋਵਰਧਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਦਰਦ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਰੀਰਾਜ ਜੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਘਰ ‘ਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਗੋਵਰਧਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।