ਕੌਣ ਸਨ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੋਲ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਦਿਲਜੀਤ, ਰੀਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸ਼ੇਅਰ

Photo Diljit Dosanjh Instagram

ਦਿਲਜੀਤ ਦੋਸਾਂਝ ਬਾਰਡਰ 2 ਵਿੱਚ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫਸਰ ਸ਼ਹੀਦ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ਹੀਦ ਸੇਖੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਈਸੇਵਾਲ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਹ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪਰਮਵੀਰ ਚੱਕਰ ਜੇਤੂ ਹਨ।

ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਪਰਮ ਵੀਰ ਚੱਕਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹਵਾਲਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਔਖਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 14 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ 6 ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਾਬਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਏਅਰਫੀਲਡ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਏਅਰਫੀਲਡ ‘ਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਅਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, 18 ਸਕੁਐਡਰਨ ਦੇ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫਸਰ ਨਿਰਮਲ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਏਅਰਫੀਲਡ ‘ਤੇ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਸਨ। ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਹੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਸਲੀਮ ਬੇਗ ਮਿਰਜ਼ਾ ਉਡਾ ਰਹੇ ਸਨ।

ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਫਲਾਇੰਗ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਘੁੰਮਣ ਨੇ 18 ਨੈੱਟ ਸਕੁਐਡਰਨ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ ਭਰੀ। ਘੁੰਮਣ ਸੇਖੋਂ ਦਾ ਸਾਥੀ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪਾਇਲਟ ਸੀ। ਹਰ ਪਾਸਿਓਂ ਬੰਬ ਡਿੱਗ ਰਹੇ ਸਨ, ਖ਼ਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਘੁੰਮਣ ਵੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸੇਖੋਂ ਇਕੱਲੇ 6 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਾਬਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਰੇ ਚਾਰ ਸਾਬਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸੇਖੋਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਪਰ ਸੇਖੋਂ ਚਾਰਾਂ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਬਣਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।

ਸੇਖੋਂ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਚਾਰੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਅਸਮਾਨ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਲਝਾਏ ਰੱਖਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸੇਖੋਂ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਏਅਰ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲ ਦੁਆਰਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੇਸ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਸੇਖੋਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਾਹਮਣੇ ਡੱਟੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਤੋਂ ਹਾਰ ਕੇ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਗਏ। ਸੇਖੋਂ ਨੇ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਮਲਬਾ ਇੱਕ ਖਾਈ ‘ਚ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਸੇਖੋਂ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਦਿਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਸਲੀਮ ਬੇਗ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਉਸ ਲੜਾਈ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਸਨ।

ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਜਨਮ

ਪਰਮਵੀਰ ਚੱਕਰ ਜੇਤੂ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਦਾ ਜਨਮ 17 ਜੁਲਾਈ 1943 ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਈਸੇਵਾਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੇਖੋਂ ਸਿਰਫ 28 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਹ 14 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਦੀ 50ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਸਤੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁੱਤ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।