ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਬੋਝ… ਕਿੰਨਾ ਪਛੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਮਰੀਕਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਟਰੰਪ ਬਣਾਉਣਗੇ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼? ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਦੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਐਲਾਨ

ਟਰੰਪ ਕਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣਗੇ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼?

ਭਾਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੈ, ਪਰ ਉੱਥੇ ਮੰਦੀ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦਸਤੱਕ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਹਾਂਮੰਦੀ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਦਿੱਖ ਰਹੀ ਸੀ। ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਜੁਲਾਈ 2024 ਤੋਂ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੀ ਕਗਾਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ, ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਜਾਣੋ ਅਮਰੀਕਾ ਕਿਵੇਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਟਰੰਪ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।

ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 125 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ ਕਰਜ਼ਾ

ਜੁਲਾਈ 2024 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਈ-24 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰਚਾ 6.5 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਸ ਆਰਥਿਕ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਬਜਟ ਘਾਟਾ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 6.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋਅ ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕੁੱਲ ਕਰਜ਼ਾ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਘੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ 34.6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 125 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।

ਅੰਕੜੇ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। ਦਰਾਮਦ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਘਟਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ‘ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ‘ਤੇ ਇੰਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਰਜ਼ਾ

ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਜੋਅ ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ 47 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ 11 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਹਰ ਅਮਰੀਕੀ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ‘ਤੇ ਲਗਭਗ $267,000 (ਲਗਭਗ 2,21,75,778 ਰੁਪਏ) ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜਾਰੀ ਰਹੀ, ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ 2025 ਤੱਕ 40 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਫੈੱਡ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਸ ਕਰਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ 1.6 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਿਆਜ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵਿਆਜ ਭੁਗਤਾਨ ਉਸਦੇ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕੇਅਰ ਖਰਚੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗਾ।

ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਦਾ ਖਰਚਾ ਵਧਿਆ

ਜੋਅ ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਏਪੀ ਵੋਟਕਾਸਟ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 30 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ 5 ਨਵੰਬਰ, 2024 ਤੱਕ 1,20,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵੋਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 96 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਅਤੇ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਵੋਟ ਪਾਈ।

ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁਣ 22 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਖਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਰਚ 2024 ਦੀ ਫੈਡਰਲ ਟਰੇਡ ਕਮਿਸ਼ਨ (FTC) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਵੇਚਨ ਵਾਲਿਆ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ ਦੇ ਛੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਧੀ ਹੈ।

ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀਆਂ

ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧਦੀਆਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੂਝਣਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਲਾਗਤਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ। ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਿਰਾਏ 3.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧੇ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਆਪਣੀ ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ ਦਾ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾਇਸ਼ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਨਵਰੀ 2024 ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰਾਤ ਵਿੱਚ 770,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੱਸ ਸਕੇ ਸ਼ਿਕੰਜਾ

ਅਮਰੀਕਾ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਗਾਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਲਗਭਗ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੱਕ ਉੱਥੇ ਹਮਲੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਅਮਰੀਕਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ। ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।

ਇਸਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਲੀਬੀਆ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਵੀ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਬਾਈਡਨ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਧਮਕੀਆਂ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ।

ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦਿੱਤੀ, ਚੀਨ ਨਾਲ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਜਾਰੀ

ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਪਾਉਂਦੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੋਰਚਾ ਜਿੱਥੇ ਬਾਈਡਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਉਹ ਹੈ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੀ ਫੌਜੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸ ਵਧਾ ਦਿੱਤੇ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦੌੜ ਵਧ ਗਈ।