Dharali ‘ਚ ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਈ ਸੀ ਆਪਦਾ,ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿਉਂ ਵਾਪਰਿਆ ਹਾਦਸਾ
Dharali disaster Reason: ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿਨ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 2.7 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਮੀਂਹ ਪਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ, ਤਬਾਹੀ ਹੋਈ। ਇਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸ਼੍ਰੀਖੰਡ ਪਹਾੜ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਲਟਕਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਦੇ ਧਰਾਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਾਲ ਮਹਾ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਨੇ ਵੀ ਹੁਣ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਸਾਫ਼ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵੀਰਵਾਰ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਹੁਣ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਸੇਵਾ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਜਾਰੀ ਹੈ। 11 ਸੈਨਿਕਾਂ ਸਮੇਤ 13 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਏਅਰਲਿਫਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਕਿਉਂ ਵਾਪਰਿਆ।
ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿਨ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 2.7 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਮੀਂਹ ਪਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ, ਤਬਾਹੀ ਹੋਈ। ਇਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸ਼੍ਰੀਖੰਡ ਪਹਾੜ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਲਟਕਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੀਨੀਅਰ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਐਸ.ਪੀ. ਸਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਆਫ਼ਤ ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਟੁੱਟਿਆ
ਐਸਪੀ ਸਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਟ੍ਰਾਂਸ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ, ਉੱਪਰ ਮੌਜੂਦ ਲਟਕਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਢਲਾਣਾਂ ‘ਤੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਸ਼੍ਰੀਖੰਡ ਪਹਾੜ ‘ਤੇ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਨਮੀ ਕਾਰਨ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਟੁੱਟ ਕੇ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਜੋ ਉੱਪਰ ਮੌਜੂਦ 2-3 ਝੀਲਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਦਾ ਹੋਇਆ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਪਹਾੜ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਹਿ ਗਏ ਅਤੇ ਧਾਰਲੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ।
ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਜਾਰੀ
ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਈ ਟਨ ਮਲਬਾ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਆਈਟੀਬੀਪੀ, ਫੌਜ ਅਤੇ ਐਸਡੀਆਰਐਫ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੌਜ ਦੀ ਆਈਬੈਕਸ ਬ੍ਰਿਗੇਡ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਮਾਨਾ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਤੋਦੇ ਡਿੱਗਣ ਵਿੱਚ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਲਾਪਤਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨੀ ਰਾਡਾਰ ਅਤੇ ਸਨਿਫਰ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
400 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ
ਧਰਾਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਕਾਰਨ 30 ਤੋਂ 50 ਫੁੱਟ ਮਲਬਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 150 ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਮਲਬੇ ਹੇਠ ਦੱਬੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ 400 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 11 ਲਾਪਤਾ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਧਰਾਲੀ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਆਈਆਂ। ਪਰ ਵੀਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਮੌਸਮ ਨੇ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਫ਼ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬਚਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਫਟ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਲਬਾ ਵੀ ਹੇਠਾਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।