ਜਦੋਂ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਦਿਖਾਈ ਸੀ ਦਰਿਆਦਿਲੀ
ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖ ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਲਈ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਲ-ਖਿੱਚਵੇਂ ਇਸ਼ਾਰੇ ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨੇ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕ ਪੈਸਾ ਲਏ, ਨਵੇਂ ਟਰੱਕ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਡਰਾਈਵਰ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਟਰੱਕਾਂ ਦੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਗਾਹਕ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।
Ratan Tata salary: ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤਨਖਾਹ, ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਕਮਾਈ ਦੇਵੇਗੀ ਹੈਰਾਨ?
ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਕੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ।
ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ 1984 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਕਾਲੇ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਦਿਆਲਤਾ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਅਣਕਹੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖੀ ਸੀ, ਜੋ ਕੁੱਝ ਹੀ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਜੋ ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਸਨ, ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਗੁਆ ਬੈਠੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭੀੜ ਨੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ।
ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖ ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਲਈ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਲ-ਖਿੱਚਵੇਂ ਇਸ਼ਾਰੇ ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨੇ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕ ਪੈਸਾ ਲਏ ਨਵੇਂ ਟਰੱਕ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਡਰਾਈਵਰ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਟਰੱਕਾਂ ਦੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਗਾਹਕ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਟਾਟਾ ਤੋਂ ਮੁਫਤ ਟਰੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਿੱਖ ਡਰਾਈਵਰ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਗੁੜਗਾਓਂ ਸਥਿਤ ਅਭਿਰਾਜ ਸਿੰਘ ਭੱਲ, ਅਰਬਨ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ-ਕਮ-ਸੀਈਓ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਬੋਸਟਨ ਕੰਸਲਟਿੰਗ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ ਅਸਾਇਨਮੈਂਟ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦੇ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਟਰੱਕ ਡਰਾਇਵਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਣਿਆ ਕਿ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰਾ ਟਾਟਾ ਟਰੱਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇੰਨੀ ਦ੍ਰਿੜ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਕਿਉਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰੀ ਛੋਟਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਅਭਿਰਾਜ ਸਿੰਘ ਭੱਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਟਰੱਕ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਪੁੱਛਿਆ। ਉਸ ਸੱਜਣ ਨੇ ਕੁਝ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 1984 ਦੀ ਇੱਕ ਠੰਡੀ ਰਾਤ ਦੇ ਭੁੱਲਣ ਯੋਗ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ – ਇੱਕ ਰਾਤ ਜੋ ਉਸਦੇ ਭਰਾ, ਉਸਦਾ ਘਰ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਟਰੱਕ ਲੈ ਗਈ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਨਿੱਜੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਉਸ ਦਾ ਟਰੱਕ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜ ਜੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਪੇਟ ਭਰਨ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਸੜ ਗਿਆ। ਉਹ ਇਨਸਾਨ ਅੰਦਰੋ ਪੂਰੀ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਛੱਡ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਹਿੰਸਾ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਟਰੱਕ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛੇ ਗਏ। ਉਹ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਦੰਗਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਟਰੱਕ ਗੁਆ ਦਿੱਤੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਸੀ, ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਮੁਫਤ ਟਰੱਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਭਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਨੋਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, “ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਕਦੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਈ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ, ਬੱਸ ਇਹਨਾਂ ਟਰੱਕਰਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਕਰਿਆ ਰਿਹਾ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉ ਨੇ ਨਮ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ, ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਟਾਟਾ ਬ੍ਰਾਂਡ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦਾ ਹੈ – ਇਹ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਹੈ।
ਦ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਭਿਰਾਜ ਸਿੰਘ ਭਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਮੈਂ ਇਹ ਬਲਾਗ 2016 ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਾਡੀ ਸਟਾਰਟਅਪ ਅਰਬਨ ਕੰਪਨੀ (ਪਹਿਲਾਂ ਅਰਬਨ ਕਲੈਪ) ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡਾ ਦਿਲ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ; ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਇੱਜ਼ਤ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਬੋਸਟਨ ਕੰਸਲਟਿੰਗ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਸੀ, ਇੱਕ ਅਸਾਈਨਮੈਂਟ ਜੋ ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਜਨਤਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੈਂ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਪੰਜਾਬ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਬਿਤਾਏ। ਮੈਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਟਰੱਕਰਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰੋਟੀ ਖਾਦੀ, ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਡ੍ਰਿੰਕ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ। ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਿੱਖ ਡਰਾਈਵਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਨਵੇਂ ਟਰੱਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।