PM Ujjwala Yojana: ਧੂੰਏ ਨਾਲ ਭਰੇ ਘਰ ਹੁਣ ਹੋਏ ਰੌਸ਼ਨ, 10 ਕਰੋੜ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ LPG ਸੁਵਿਧਾ

ਧੂੰਏ ਨਾਲ ਭਰੇ ਘਰ ਹੁਣ ਹੋਏ ਰੌਸ਼ਨ, 10 ਕਰੋੜ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ LPG ਸੁਵਿਧਾ

“ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਉੱਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ” (PMUY) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ ਗਰੀਬ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਧੂੰਏਂ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਰਸੋਈਆਂ ਦੇ ਦਿਨ ਹੁਣ ਬੀਤੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਹੁਣ ਹਰ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ। 2016 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਹਰ ਗਰੀਬ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ?

ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗਰੀਬ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਸਿਲੰਡਰ, ਗੈਸ ਸਟੋਵ ਅਤੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਰੇਕ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਮ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡ-ਤੋਂ-ਪਿੰਡ ਵੰਡ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੇ ਐਲਪੀਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ, ਦੇਸ਼ ਦੇ 95 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਹਨ। ਪੇਂਡੂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਐਲਪੀਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਿਹਤ, ਵਾਤਾਵਰਣ, ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ… ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੇ 300,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਸਿਹਤ:

ਲੱਕੜ, ਕੋਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲਣ ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਲਾਗ, ਸਟ੍ਰੋਕ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ LPG ਦੀ ਪੂਰੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਤਾਂ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 150,000 ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਾਤਾਵਰਣ:

ਲੱਕੜ ਦੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲਾ ਧੂੰਆਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ (PM 2.5) ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੈਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧੇਗੀ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੇ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵੱਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ:

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗਰੀਬ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਗੈਸ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਮੁਖੀਆਂ ਵਜੋਂ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਧੂੰਏਂ ਬਾਰੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਹੁਣ ਖੁਦ ਗੈਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਰਕਰਾਰ

ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਗੈਸ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਹਰ ਘਰ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲੱਕੜ ‘ਤੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਗੈਸ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ। ਇਸ ਲਈ, ਮਾਹਰ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗੈਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਨੀਤੀਆਂ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ 2030 ਤੱਕ ਹਰ ਘਰ ਨੂੰ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚੇ (SDG 7.1) ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਸੋਈਆਂ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਧੂੰਏਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਘਰ ਹੁਣ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸਕਰਾਹਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਚਮਕ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।