Kargil War: ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ ‘ਚ ਘੁਸਪੈਠ, ਮਈ ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਭਿਆਨਕ ਲੜਾਈ 26 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿੱਤਿਆ ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ

ਮਿਤੀ 26 ਜੁਲਾਈ, ਸਾਲ 1999 26 ਜੁਲਾਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚ ਦਰਜ ਇੱਕ ਤਾਰੀਖ ਹੈ ਜੋ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕੇ, ਬਿਨਾਂ ਥੱਕੇ ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਝੁਕੇ 85 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਲੜੀ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਤੇ ਕਾਰਗਿਲ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਸਾਨੂੰ ਸੈਨਿਕਾਂ ‘ਤੇ ਮਾਣ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।

ਵਿਕਰਮ ਬੱਤਰਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਪਾਂਡੇ ਤੱਕ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੈਨਿਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਛੱਡ ਗਏ ਜੋ 26 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਉਣ, ਯੁੱਧ ‘ਚ ਜਿੱਤ ਦੀ ਵਧਾਈ ਦੇਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ ਵਾਲੇ ਦਿਨ, ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ, 85 ਦਿਨ ਕਿਵੇਂ ਬੀਤੇ

ਜੰਗ ਕਿੱਥੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ?

ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੋ ਦੇਸ਼ ਹਨ ਜੋ 1947 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। 1947 ‘ਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਸੀ। ਧਰਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਿਆ ਸੀ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖੇਤਰ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤਣਾਅ ਅੱਜ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਸਨ। ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 1965 ਤੇ 1971 ‘ਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਹੋਈ ਸੀ।

ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੱਦ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ’ਚ ਤਤਕਾਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਪਰਵੇਜ਼ ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼, ਜਨਰਲ ਮੁਹੰਮਦ ਅਜ਼ੀਜ਼, ਜਾਵੇਦ ਹਸਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮੂਦ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਦਰ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਦੀ ਟਾਈਮਲਾਈਨ

ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ‘ਚ ਤਣਾਅ ਸੀ, ਪਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ 19 ਫਰਵਰੀ 1999 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ-ਲਾਹੌਰ ਬੱਸ ਸੇਵਾ (ਸਦਾ-ਏ-ਸਰਹੱਦ) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸ਼ਾਂਤੀ ਪਹਿਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਖੁਦ ਇਸ ਬੱਸ ਰਾਹੀਂ ਲਾਹੌਰ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਵਾਜਪਾਈ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ 21 ਫਰਵਰੀ 1999 ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨਾ ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣਾ ਸੀ।

ਪਰ ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅੰਦਰੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਕੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੀ, ਮਈ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰ ਗਈ।

• ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ ‘ਚ ਕਾਰਗਿਲ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
• 3 ਮਈ, 1999: ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ 3 ਮਈ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਫਰਵਰੀ ‘ਚ ਹੀ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਘੁਸਪੈਠ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਈ ‘ਚ, ਕਾਰਗਿਲ ‘ਚ ਸਥਾਨਕ ਚਰਵਾਹਿਆਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇਖੀ। ਚਰਵਾਹਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
• 5 ਮਈ, 1999: ਜਦੋਂ ਫੌਜ ਨੂੰ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੀ ਘੁਸਪੈਠ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ, ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। 5 ਮਈ ਨੂੰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਲਗਭਗ 5 ਸੈਨਿਕ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ।
• 9 ਮਈ, 1999: ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ 3 ਮਈ ਨੂੰ ਹੀ ਕਾਰਗਿਲ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਘੁਸਪੈਠ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ। ਪਰ, ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਡਿਪੂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
• 10 ਮਈ, 1999: 10 ਮਈ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਲਾਈਨ ਆਫ਼ ਕੰਟਰੋਲ (LOC) ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਦਰਾਸ ਤੇ ਕਾਕਸਰ ਸੈਕਟਰਾਂ ‘ਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਏ। ਇਹ ਉਹ ਦਿਨ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਤੇ ਕਾਰਗਿਲ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਜੇ’ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।
• 26 ਮਈ, 1999: ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਜੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ‘ਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
• 1 ਜੂਨ, 1999: ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ‘ਚ ਆਇਆ। ਫਰਾਂਸ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ।
• 5 ਜੂਨ, 1999: ਭਾਰਤ ਨੇ ਇੱਕ ਡੋਜ਼ੀਅਰ (ਦਸਤਾਵੇਜ਼) ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ‘ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
• 9 ਜੂਨ 1999: ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਬਟਾਲਿਕ ਸੈਕਟਰ ‘ਚ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ।
• 13 ਜੂਨ 1999: ਇਸ ਦਿਨ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਟੋਲੋਲਿੰਗ ਚੋਟੀ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਵੀ ਕਾਰਗਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
• 4 ਜੁਲਾਈ 1999: ਇਸ ਦਿਨ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਟਾਈਗਰ ਹਿੱਲ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। 11 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਲੰਬੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਟਾਈਗਰ ਹਿੱਲ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
• 5 ਜੁਲਾਈ 1999: ਇਹ ਉਹ ਦਿਨ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ ਕਾਰਗਿਲ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
• 12 ਜੁਲਾਈ 1999: ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।
• 26 ਜੁਲਾਈ, 1999: 26 ਜੁਲਾਈ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚ ਦਰਜ ਉਹ ਤਾਰੀਖ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ, ਕਾਰਗਿਲ ‘ਚ ਇੱਕ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਘੁਸਪੈਠੀਆ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਜੇ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਦਖਲ ਕਿਵੇਂ ਸੀ?

ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਇਸ ਯੁੱਧ ‘ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਬਿਆਨ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਯੁੱਧ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਾਰੇ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਤੇ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ।

ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਸੀ। ਸ਼ਰੀਫ ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਲ ਕਲਿੰਟਨ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ 4 ਜੁਲਾਈ 1999 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਦੇ ਉਲਟ ਸਨ। ਕਲਿੰਟਨ ਨੇ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ‘ਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ LOC ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਹਟਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣਾ ਪਿਆ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੱਕ ‘ਚ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਮਰਥਨ

ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਕੇ LOC ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਇਸ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਾਰਗਿਲ ‘ਚ ਦੋਸ਼ੀ ਹੈ।

ਕੋਈ ਸਿੱਧੀ ਫੌਜੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ

ਇਸ ਯੁੱਧ ‘ਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਜਾਂ ਫੌਜੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਪਰ, ਕੂਟਨੀਤਕ ਮਦਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।

30 ਹਜ਼ਾਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਜੰਗ ਲੜੀ

ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ‘ਚ, ਭਾਰਤ ਦੇ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਸੈਨਿਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਮੈਦਾਨ ‘ਚ ਉਤਰੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਗਭਗ 527 ਸੈਨਿਕ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਦੇਸ਼ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 1,628 ਸੈਨਿਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਸਨ।

ਇਸ ਯੁੱਧ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅੱਜ ਵੀ ਹਰ ਘਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਵਾਹਨ ਕਾਰਗਿਲ ‘ਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ 1999 ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।

ਇਨਪੁੱਟ-ਸ਼ਾਈਨਾ ਪਰਵੀਨ ਅੰਸਾਰੀ