ਕੀ ਹੈ ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਤਕਨੀਕ, ਕਿਵੇਂ ਇਹ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਹਾਰਟ ਵਾਂਗ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕੰਮ?

ਕੀ ਹੈ ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਤਕਨੀਕ?

ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਕਾਰਡਿਅਕ ਅਰੈਸਟ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਰ ਗੰਗਾਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ‘ਚ 11 ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲੜਕੀ ਦੀ ਛਾਤੀ ਵਿਚ ਦਰਦ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਸਿਰਫ 25 ਫੀਸਦੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲੜਕੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਸੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਕਰੀਬ 7 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋ ਗਈ।

ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਨੂੰ ਐਕਸਟਰਾਕੋਰਪੋਰੀਅਲ ਕਾਰਡੀਓਪਲਮੋਨਰੀ ਰਿਸਸਿਟੇਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜੋ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲਦੀ ਹੈ। ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ ਖੂਨ ਪੰਪਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਦਿਲ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਦਿਲ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਫੰਕਸ਼ਨ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਦੀ ਮਦਦ ਕਿਉਂ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ

ਸਰ ਗੰਗਾਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਪੀਡੀਆਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਡੀਓਲਾਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਮ੍ਰਿਦੁਲ ਅਗਰਵਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ 11 ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਵਿੱਚ, ਦਿਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਇਸ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਕਾਰਡੀਅਕ ਅਰੈਸਟ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕੇ। ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਦੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਈ-ਸੀਪੀਆਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਦੇ ਜੋ ਫੰਕਸ਼ਨ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ੀਨ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਹਾਰਟ ਵੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ

ਕਾਰਡੀਓਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਅਜੀਤ ਜੈਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਹਾਰਟ ਵੀ ਫਿੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਦਿਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਲਈ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਦਿਲ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਲਈ ਕੋਈ ਡੋਨਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਨੂੰ 2 ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।