ਫਰੀਦਕੋਟ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ (Faridkot Lok Sabha Seat)

ਫਰੀਦਕੋਟ ਸੀਟ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਰਾਖਵੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਸੀਟ ਐਸਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸੀਟ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਸਗੋਂ ਇਹ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਸੀਟ 1977 ਵਿੱਚ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਈ ਸੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀਆਂ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੀਟ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਕੋਲ ਰਹੀ ਸੀ।

ਫਰੀਦਕੋਟ ਸੀਟ ਅਧੀਨ 9 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘਵਾਲਾ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ, ਮੋਗਾ, ਧਰਮਕੋਟ, ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ, ਫਰੀਦਕੋਟ, ਕੋਟਕਪੂਰਾ, ਜੈਤੋਂ ਅਤੇ ਰਾਮਪੁਰਾ ਫੂਲ। ਇਨ੍ਹਾਂ 9 ਵਿੱਚੋਂ 2 ਸੀਟਾਂ (ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘਵਾਲਾ, ਜੈਤੋਂ) ਇਸ ਵੇਲੇ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੀਆਂ ਹਨ।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸੀਟ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੀਟ 1977 ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਸੀਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਾਂਸਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਸਨ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਜੋ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਜਿੱਤ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਿਤ ਹੋਈ। 1984 ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਸ਼ਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਸੀਟ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਚੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਬਦਲਦੇ ਰਹੇ।

2004 ਤੋਂ 2024 ਤੱਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ

ਜੇਕਰ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 2004 ਵਿੱਚ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਤੇ 2009 ਵਿੱਚ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਗੁਲਸ਼ਨ ਇਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। 2014 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਕਈਆਂ ਲਈ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਕੇ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰੋ. ਸਾਧੂ ਸਿੰਧ ਲੋਕ ਸਭਾ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਕਈ ਸਿਆਸੀ ਪੰਡਤਾਂ ਲਈ ਇਹ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਤੀਜਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2019 ਵਿੱਚ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਇਸ ਸੀਟ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕੀ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦ ਸਦੀਕ ਨੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ

ਇਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਨਾਂ ਸੂਫ਼ੀ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਪਿਆ। 2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸੀਟ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 76 ਫੀਸਦ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਿੰਦੂ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 23 ਫੀਸਦ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਲਗਭਗ 92 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 7 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। 2011 ਵਿੱਚ ਇਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ 890 ਸੀ। 2001 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰੀਬ 7 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 2001 ਵਿੱਚ ਇਹ 883 ਸੀ।