ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ (Amritsar Lok Sabha Seat)

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਆਪਣੀ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਇਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਕਈ ਦਿੱਗਜ਼ ਚਿਹਰੇ ਚੋਣ ਲੜੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਆਹੁਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ 9 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਨਾਲਾ, ਰਾਜਾ ਸਾਂਸੀ, ਮਜੀਠਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਉੱਤਰੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੱਛਮੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕੇਂਦਰੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਅਟਾਰੀ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਸਾਮਿਲ ਹੈ। 2022 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 7 ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ, ਕਾਂਗਰਸ 1 ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ 1 ਸੀਟ ‘ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। 

ਜੇਕਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸੀਟ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 1952 ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਮੁਸਾਫਿਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਜੇਤੂ ਰਹੇ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਿਆਨੀ 1957 ਅਤੇ 1962 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸੰਸਦੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਹੈਟ੍ਰਿਕ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 1967 ਤੋਂ 1968 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਬਣੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਰਘੂਨੰਦਨ ਲਾਲ ਭਾਟੀਆ ਨੇ ਛੇ ਵਾਰ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਕੇ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ 2004 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਸੀ। ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਭਾਟੀਆ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ, ਜੋ ਛੇ ਵਾਰ ਸਾਂਸਦ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਸੀਟ ‘ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਵੀ 3 ਵਾਰ ਚੋਣ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਲੀਡਰ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਔਜਲਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਾਂਸਦ ਹਨ। 

ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਿਛੋਕੜ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸੱਚਖੰਡ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਚੌਥੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਨੇ ਵਸਾਇਆ ਸੀ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਇਸ ਹਲਕੇ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਰੀੜ ਹੈ। 

ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ

ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਅਟਾਰੀ ਵਾਹਘਾ ਸਰਹੱਦ ਕਾਰਨ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਹੱਦ ਰਾਹੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਰਹੱਦ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਇਸ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸਾਂਸਦ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਔਜਲਾ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।