ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ (Chandigarh Lok Sabha Seat)

ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਸਿਟੀ ਬਿਊਟੀਫੁੱਲ ਵਜੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਹੈ। 2019 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਹ ਸੀਟ ਜਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਰਨ ਖੇਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣੇ ਸਨ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਮੁਤਾਬਕ 114 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 10.54 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪਿਛਲੀਆਂ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਨਤੀਜੇ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਸੀਟ ਅਕਸਰ ਉਸ ਪਾਰਟੀ ਕੋਲ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪਿਛਲੀਆਂ ਦੋ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2014 ਅਤੇ 2019 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2014 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ।

2019 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਰਨ ਖੇਰ ਨੇ 46,850 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2,31,188 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪਵਨ ਬਾਂਸਲ ਨੂੰ 1,84,218 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਜਨਰਲ ਲਈ ਰਾਖਵੀਂ ਹੈ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ 'ਤੇ ਕੁੱਲ 6,46,729 ਵੋਟਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ 3,42,201 ਪੁਰਸ਼ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਸਾਲ 2019 'ਚ 3,04,507 ਮਹਿਲਾ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੋਟ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੰਸਦੀ ਹਲਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਲਗਭਗ 86.43% ਹੈ।

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਜੋ ਕਿ 1967 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 8000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਹੜੱਪਾ ਕਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਸਾਲ 1947 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਾਰਾ ਇਲਾਕਾ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪੱਛਮੀ ਸੂਬਾ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 1952 ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਸਦੀ ਹਲਕਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 1967 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ।