Explainer: ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਲਈ ਅਕਤੂਬਰ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਰਾਬ ਮਹੀਨਾ, ਕੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੈਸਾ ਚੀਨ ‘ਚ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋਇਆ?
ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਮੰਨੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਸੈਂਸੈਕਸ ਅਤੇ ਨਿਫਟੀ ਦੀ ਗਤੀ ਕਿੱਥੇ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ?
ਅਕਤੂਬਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਕਾਫੀ ਖਰਾਬ ਰਿਹਾ। ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ‘ਚ ਅਕਤੂਬਰ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਬਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਇੰਨਾ ਲੰਬਾ-ਚੌੜਾ ਕਰੇਕਸ਼ਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰ ‘ਚ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਮਹੀਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਚੰਗੇ ਦਿਨ ਕਿੱਥੇ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਏ ਹਨ? ਕੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੈਸਾ ਚੀਨ ਜਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਂ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਕੀ ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਮਾੜੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ BSE ਸੈਂਸੈਕਸ 5 ਫੀਸਦੀ ਡਿੱਗ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। NSE ਨਿਫਟੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਇਹ ਬੁਝਾਰਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਸਵੇਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਆਸ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਜ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਟਾਕ ਚੱਲੇਗਾ, ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ, ਆਪਣੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਗੜਦਾ ਦੇਖ ਕੇ, ਉਹ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੇ ਮਾਰੀ ਸੀ ਡੁਬਕੀ
ਮਾਰਚ 2020 ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰਾਨ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ 23 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ, ਸੈਂਸੈਕਸ ਵਿੱਚ 6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਤੂਬਰ 2024 ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ 5 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਏਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਸਿਰਫ ਜੂਨ 2022 ਯਾਨੀ 5% ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਸੈਂਸੈਕਸ ਵਿਚ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ 4 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਉਪਰ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਈ 2020, ਨਵੰਬਰ 2021, ਦਸੰਬਰ 2022 ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ 2022 ਉਹ ਮਹੀਨੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ 4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਸਾਫ ਹੋ ਗਏ 29 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2022 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਜੋ ਗ੍ਰੋਥ ਭਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਆਈਪੀਓ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਛਾਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ IPO ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ। ਹੁੰਡਈ ਮੋਟਰ ਇੰਡੀਆ, ਐਲਆਈਸੀ ਅਤੇ ਪੇਟੀਐਮ ਦੇ ਆਈਪੀਓਜ਼ ਨੇ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਜਾਜ ਹਾਊਸਿੰਗ ਫਾਈਨਾਂਸ, ਜੀਓ ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼, ਓਲਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਆਈਪੀਓ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ‘ਤੇ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹੋਏ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਪੈਸਾ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਵਿੱਚ, ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਲਿਆ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 29 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਫਾਇਆ ਹੋ ਗਿਆ। ਦਰਅਸਲ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬੰਦ ਹੋਣ ਤੱਕ ਸੈਂਸੈਕਸ ‘ਤੇ ਸੂਚੀਬੱਧ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਕੁੱਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪੂੰਜੀਕਰਣ 29 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਗਿਆ ਹੈ?
ET ਦੀ ਇਕ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ 82,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ਕ (FPI/FII), ਜੋ IPO ਅਤੇ ਇਕਵਿਟੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਇੰਨਾ ਪੈਸਾ ਕਢਵਾ ਲਿਆ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਲੀਹ ‘ਤੇ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜੋ ਆਰਥਿਕ ਹੁਲਾਰਾ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਐਫਪੀਆਈ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਕਢਵਾ ਕੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਫਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ‘ਪੀਪਲਜ਼ ਬੈਂਕ ਆਫ ਚਾਈਨਾ’ ਨੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਜੋਂ ਰੱਖੇ ਪੈਸੇ ਬਾਰੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਥੋਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 142.6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਵਾਧੂ ਲਿਕਵੀਡਿਟੀ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਹੁਣ ਖਪਤਕਾਰ ਅਤੇ ਹਾਊਸਿੰਗ ਲੋਨ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚੀਨ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ‘ਚ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ 5 ਫੀਸਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਪਸ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਪੈਸਾ?
FPI ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕਮਲਾ ਹੈਰਿਸ ਅਤੇ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵਿਚਾਲੇ ਸਖਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਐਲੋਨ ਮਸਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਮੂਵਰ ਵਜੋਂ ਮਾਰਕੀਟ ‘ਤੇ ਦਬਦਬਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਅਮਰੀਕੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਉੱਥੇ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਘਟੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨੇ ਵੀ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿਚ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਐਫਪੀਆਈ ਦਾ ਪੈਸਾ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸੇਬੀ ਦੇ ਇਸ ਐਲਾਨ ਦਾ ਅਸਰ
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਮਾਰਕੀਟ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਸੇਬੀ ਨੇ ਵੀ ਫਿਊਚਰਜ਼ ਐਂਡ ਆਪਸ਼ਨਜ਼ (F&O) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੇਬੀ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। SEBI ਨੇ F&O ਕਾਰੋਬਾਰ ‘ਚ ਛੋਟੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋਖਮ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਨਿਯਮਾਂ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਚ ਲਾਟ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵਧਾਉਣਾ, ਪੈਸੇ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵਧਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਲੋਕ ਇਕੁਇਟੀ ਵੱਲ ਵੀ ਮੁੜ ਰਹੇ ਹਨ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵਧ ਰਿਹਾ ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ, ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਹੌਲ
ਸ਼ੇਅਰ ਬਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਆਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ‘ਚੋਂ ਇਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬਣਿਆ ਤਣਾਅ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਯੁੱਧ ਕਾਰਨ 2022 ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ‘ਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ‘ਚ ਵੀ ਜਿੱਥੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 80,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਕੀਮਤ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਨਪੁੱਟ- ਸ਼ਰਧ ਅਗਰਵਾਲ
