ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਡਿੱਗੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪਰ ਅੱਗ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ! ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਕੀ ਪਵੇਗਾ ਅਸਰ?
13 Jun 2025 13:45 PM
ਤੇਲ ਦਾ ਲਗਭਗ 44.6% ਹਿੱਸਾ ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਮਿਡਿਲ ਈਸਟ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਜੰਗ ਲੰਬੀ ਜਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ 10% ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਾਮਦ ਬਿੱਲ ਨੂੰ 90,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਹੁਣ ਈਰਾਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਤਹਿਰਾਨ ‘ਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਿਡਿਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹੀ ਬ੍ਰੈਂਟ ਕਰੂਡ ਦੀ ਕੀਮਤ 10 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਵਧ ਕੇ 75 ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼, ਜੋ ਆਪਣੀਆਂ ਊਰਜਾ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ 85% ਆਯਾਤ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਤੋਂ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ?
ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਲਈ ਤੇਲ ਦਾ ਲਗਭਗ 44.6% ਹਿੱਸਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਿਡਿਲ ਈਸਟ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਜੰਗ ਲੰਬੀ ਜਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ?
ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ: ਜੇਕਰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ 10 ਡਾਲਰ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 0.5% ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲ, ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਵਰਗੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਵੀ ਵਧੇਗੀ।
ਆਯਾਤ ਬਿੱਲ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ: ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਕਾਰਨ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਚਾਲੂ ਖਾਤਾ ਘਾਟਾ (CAD) ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ।
ਰੁਪਿਆ ਕਮਜ਼ੋਰ: ਡਾਲਰ ਦੀ ਉੱਚ ਮੰਗ ਅਤੇ ਵਧਦੇ ਆਯਾਤ ਬਿੱਲ ਕਾਰਨ, ਰੁਪਿਆ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੇਲ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸਮਾਨ ਵੀ ਮਹਿੰਗੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਹੌਲੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ: ਵਧੀਆਂ ਲਾਗਤਾਂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਨਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ: ਮਿਡਿਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਵਧਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ, ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸੈਂਸੈਕਸ ਅਤੇ ਨਿਫਟੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਨੌਕਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਜਦੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਾਗਤਾਂ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਉਪਾਅ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਨੌਕਰੀਆਂ, ਤਨਖਾਹਾਂ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਰੂਸ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਸਪਲਾਇਰ ਹੈ, ਜੋ ਕੁੱਲ ਆਯਾਤ ਦਾ ਲਗਭਗ 35-40% ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਰਾਕ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਯੂਏਈ, ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੀ ਤੇਲ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਾਇਓਫਿਊਲ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਵਰਗੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਕਾਫ਼ੀ ਭੰਡਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੰਕਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ।