ਆ ਗਇਆ ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ, ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਵਿਕਲਪ?

Income Tax Return

ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ (ITR) ਭਰਦੇ ਸਮੇਂ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜਾਂ ਪੁਰਾਣੀ? ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 (AY 2024-25) ਤੋਂ ਡਿਫਾਲਟ ਵਿਕਲਪ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲਾਗੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਕੀ ਹਰ ਸਾਲ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਉਹ 31 ਜੁਲਾਈ, 2025 (ITR ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ) ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲੈਣ। ਕਾਰੋਬਾਰ ਜਾਂ ਪੇਸ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮ ਸਖ਼ਤ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਫਾਰਮ 10-IEA ਭਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।

ਕਿਹੜੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਿਹਤਰ?

ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਨੂੰ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉਸ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਲਾਭ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਈ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਕਸ਼ਨ 80C: PPF, EPF, ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ, ਆਦਿ। ਸੈਕਸ਼ਨ 80D: ਮੈਡੀਕਲ ਬੀਮਾ, ਮਕਾਨ ਕਿਰਾਇਆ ਭੱਤਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਰਲ ਹੈ, ਘੱਟ ਟੈਕਸ ਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਰ ਕੋਈ ਛੋਟਾਂ ਤੇ ਕਟੌਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਾਰੀਖਾਂ

31 ਜੁਲਾਈ, 2025: ਬਿਨਾਂ ਲੇਟ ਫੀਸ ਦੇ ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ ਦਸੰਬਰ 31, 2025: ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ।

ਸਹੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਾ ਤੁਹਾਡੀ ਟੈਕਸ ਬੱਚਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਟੌਤੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪੁਰਾਣੀ ਵਿਵਸਥਾ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਵੇਗਾ।