Social Media: ਰੀਲ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਦਤ! ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਹੋ ਬ੍ਰੇਨ ਰੋਟ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ?
Brain Rot: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਰੀਲਾਂ ਅਤੇ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਏ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਰੀਲਾਂ ਦੇਖੇ ਬਿਨਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਲੰਘਦਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਫੋਨ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬੇਚੈਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬ੍ਰੇਨ ਰੋਟ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਚੌਕਸ ਹੋ ਜਾਓ।
Social Media: ਰੀਲ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਦਤ! ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਹੋ ਬ੍ਰੇਨ ਰੋਟ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ?
Brain Rot: ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਨਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਮਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਕਾਰਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਮਝੀਏ ਤਾਂ ਲੋਕ ‘ਚੀਨ ਤਪਕ ਦਮ’, ‘ਮੈਂ ਹੂੰ ਕੱਲੂ ਕਾਲੀਆ’, ‘ਤੁਚੀ ਤੁਈਆਂ’ ਜਾਂ ਅਜਿਹੇ ਹੋਰ ਹਲਕੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਗਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਹਰ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਵਾਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਸਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਆਦਤ ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਰੀਲਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਜਿੰਨਾ ਔਖਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਓਨੇ ਹੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ।
ਬ੍ਰੇਨ ਰੋਟ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂ ਹੋਰ ਮਨੋਰੰਜਨ ਸਮੱਗਰੀ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮਰੱਥਾ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਜਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬ੍ਰੇਨ ਰੋਟ ਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ ਅਸਰ
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਲੋੜ ਬਣਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਤ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮਾਪੇ ਰੱਟੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਫੋਨ ਫੜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਫ਼ੋਨ ਖੋਹ ਲਏ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਅਜੀਬੋ-ਗਰੀਬ ਹਰਕਤਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੋਨ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਜਾਂ ਲੜਨ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇੰਨਾ ਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਫੋਨ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਜਿੰਨੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਓਨਾ ਹੀ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਬੱਚੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਬਾਲਗ ਵੀ ਇਸ ਲਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨਸ਼ਾ ਕਦੋਂ ਦਿਮਾਗੀ ਸੜਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਬ੍ਰੇਨ ਰੋਟ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?
ਤੁਸੀਂ ਦਿਮਾਗੀ ਸੜਨ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਲਤ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹਲਕੀ-ਫੁਲਕੀ ਗੱਲ, ਸਸਤੀ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਇਹ ਸਭ ਦਿਮਾਗੀ ਸੜਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਹਨ। ਅੱਗੇ ਜਾਣੋ ਕੀ ਹਨ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ…
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਧਿਆਨ ਦੀ ਕਮੀ
ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਿਸੇ ਇਕ ਕੰਮ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਭਟਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹੋ, ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ… ਤੁਸੀਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣਾ ਫ਼ੋਨ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚੈੱਕ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋ।
ਥਕਾਵਟ
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਵਿਅਕਤੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਇਹ ਨਸ਼ਾ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਬੇਚੈਨੀ
ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਧੀਰਜ ਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਲਦੀ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਕੇਵਲ ਮਨੋਰੰਜਨ
ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ, ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਮਨੋਰੰਜਨ ਸਮੱਗਰੀ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਹ ਰੀਲਾਂ/ਸ਼ਾਰਟ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸੜਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ
ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸਾਂ (ਸਮਾਰਟਫੋਨ, ਹੈੱਡਫੋਨ, ਸਮਾਰਟਵਾਚ, ਟੈਬਲੇਟ) ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ।
ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ
ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਨਿਯਮਤ ਨੀਂਦ
ਲੋੜੀਂਦੀ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਰਚਨਾਤਮਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ
ਪੇਂਟਿੰਗ, ਸੰਗੀਤ ਜਾਂ ਅਧਿਐਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੋ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਮਾਈਂਡਫੁਲ ਨੈੱਸ
ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਅਭਿਆਸ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ, ਇਹ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿਸੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਮਾਰਟਫੋਨ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।