ਐਤਵਾਰ ਅਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਨਾ ਤੋੜੋ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ?

ਹਿੰਦੂ (Hindu) ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਪੌਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ 23 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ‘ਤੇ, ਮਾਂ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤੁਲਸੀ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਨਾਲ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਵਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ‘ਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਕਿਸ ਦਿਨ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਪੱਤਾ ਨਹੀਂ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ?

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਲਸੀ (Tulsi) ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹਰ ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰੀ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੀ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਘਰ ‘ਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਘਰ ‘ਚ ਕਦੇ ਵੀ ਗਰੀਬੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਸ ਘਰ ‘ਚ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਟੁੱਟ ਕਿਸਮਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਐਤਵਾਰ, ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ, ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਤੋੜਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਤੋੜਨ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।

ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ

ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਤਵਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੰਗਲਵਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਤੁਲਸੀ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਪੂਰਨਿਮਾ, ਅਮਾਵਸਿਆ ਅਤੇ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਵਰਗੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਦਿਨਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨਹੀਂ ਤੋੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਾਮਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਹੋਣ ਤੱਕ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਤੋੜੋ। ਇੱਕ ਮਾਨਤਾ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤੇਰ੍ਹਵੀਂ ਤੱਕ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਤੋੜਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਵੇਲੇ ਵੀ ਤੁਲਸੀ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਵਰਜਿਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਪੌਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਬੂਟਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਖ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਵਾਸਤੂ ਨੁਕਸ ਵੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੁਲਸੀ ਇੰਨੀ ਪਵਿੱਤਰ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਲਸੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ‘ਚ ਵੀ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਬੂਟਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਇੱਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਪੌਦਾ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਐਤਵਾਰ ਅਤੇ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਐਤਵਾਰ ਅਤੇ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਤੋੜਨਾ ਵਰਜਿਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਤੋੜਨ ਦੇ ਨਿਯਮ

• ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂ ਗੰਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਪੱਤਾ ਨਹੀਂ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਅਜਿਹੇ ਤੋੜੇ ਹੋਏ ਪੱਤੇ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
• ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਚਾਕੂ, ਕੈਂਚੀ ਜਾਂ ਨਹੁੰ ਆਦਿ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
• ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ-ਇਕ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਵੱਢਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਸਗੋਂ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨੋਕ ਨੂੰ ਵੀ ਵੱਢਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
• ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਖਾਂ ‘ਤੇ ਤੁਲਸੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਬਾਸੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
• ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਿੱਗੇ ਹੋਏ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਪੂਜਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਢੁਕਵੇਂ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।