Mahavir Jayanti 2023: ਅੱਜ ਮਹਾਵੀਰ ਜਯੰਤੀ ਹੈ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ
Mahavir Jayanti: ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ 24ਵੇਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਚੈਤਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਕਲਪੱਖ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਇਹ ਲੇਖ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ।
ਅੱਜ ਮਹਾਵੀਰ ਜਯੰਤੀ ਹੈ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ।
Religion: ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਚੈਤਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਕਲਪੱਖ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਤਿਉਹਾਰ 04 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਜੈਨ (Lord Mahavir Jain) ਧਰਮ ਦੇ ਚੌਵੀਵੇਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਕੁੰਡਲਪੁਰ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਆਪਣੀਆਂ ਇੰਦਰੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਤੀਰਥੰਕਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਸੱਚ ਅਤੇ ਅਹਿੰਸਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕਥਾ ਬਾਰੇ।
ਮਹਾਵੀਰ ਜਯੰਤੀ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ
ਪੰਚਾਂਗ (Panchang) ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਾਲ 04 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਨੂੰ ਮਹਾਵੀਰ ਸਵਾਮੀ ਦੀ 2621ਵੀਂ ਜਯੰਤੀ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜਨਮ ਚੈਤਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ 03 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2023 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 06:24 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 04 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2023 ਤੱਕ ਸਵੇਰੇ 08:05 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗਾ।
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਧਾਰਮਿਕ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਜਨਮ ਬਿਹਾਰ (Bihar) ਦੇ ਕੁੰਡਲਪੁਰ ਵਿਖੇ ਰਾਜਾ ਸਿਧਾਰਥ ਅਤੇ ਰਾਣੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਲਾ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਸਵਾਮੀ ਨੇ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸੱਚ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਲਗਭਗ 12 ਸਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਕਠਿਨ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜੈਨ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਹਾਵੀਰ ਸਵਾਮੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਪੱਸਿਆ ਦੇ ਬਲ ‘ਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਮਹਾਵੀਰ ਜਯੰਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਜੈਨ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਵੀਰ ਸਵਾਮੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮਹਾਵੀਰ ਜਯੰਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ੁਭ ਦਿਹਾੜੇ ‘ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਵੀਰ ਜਯੰਤੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜੈਨ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕ ਪ੍ਰਭਾਤ ਫੇਰੀ ਕੱਢਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਘੂੜੇ ‘ਤੇ ਬਿਠਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਗ੍ਹਾ-ਜਗ੍ਹਾ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਆਸਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੂੰ ਫਲ, ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ।