World Obesity Day 2025: ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਮੋਟਾਪਾ
04 Mar 2025 16:22 PM
ਮੋਟਾਪਾ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਡੀਆਂ ਕੁਝ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਆਦਤਾਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਉਹ ਆਦਤਾਂ ਕੀ ਹਨ।
Image Credit source: Pexels
ਅੱਜ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ, ਮੋਟਾਪਾ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ, ਬੈਠਣ ਵਾਲੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਆਦਤਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੋਟਾਪਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਹ ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ 4 ਮਾਰਚ ਨੂੰ “ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਵਸ” ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣਾ ਜਾਂ ਜੰਕ ਫੂਡ ਖਾਣਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਮੋਟਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ? ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਕਿਹੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਅਸੀਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
1. ਦੇਰ ਤੱਕ ਜਾਗਣਾ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਨਾ ਲੈਣਾ
ਅੱਜ ਦੀ ਡਿਜੀਟਲ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ, ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ, ਵੈੱਬ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇਖਣਾ ਜਾਂ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਆਦਤ ਤੁਹਾਡਾ ਭਾਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹਾਰਮੋਨ “ਘਰੇਲਿਨ” ਵਧੇਰੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਭੋਜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਲਈ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 7-8 ਘੰਟੇ ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲਓ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਸੌਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਓ।
2. ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਲੈਣਾ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ “ਕਾਰਟੀਸੋਲ” ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚਰਬੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਟ ਅਤੇ ਕਮਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
3. ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਲਸੀ ਹੋਣਾ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਭਾਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇ, ਕੈਲੋਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਾੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਉਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30-40 ਮਿੰਟ ਕਸਰਤ ਕਰੋ ਜਾਂ ਸੈਰ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬੈਠਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ Stretching ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
4. ਸਹੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਨਾ ਖਾਣਾ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕਦੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ, ਜਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਨਾਲ ਖਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਦਤ ਵੀ ਭਾਰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਨਿਯਮਿਤ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਲਓ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਸੌਣ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2-3 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਓ।
5. ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ, ਵਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ
ਹਰ ਸਾਲ 4 ਮਾਰਚ ਨੂੰ “ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਵਸ” ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਟਾਪਾ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦਾ ਵੀ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮੋਟਾਪੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਮੋਟਾਪਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਵਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2015 ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ 2020 ਤੋਂ ਇਸਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਇਹ ਦਿਨ ਮੋਟਾਪੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਟਾਪੇ ਲਈ ਇੱਕ ਥੀਮ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਥੀਮ Changing Systems, Healthier Lives ਹੈ।