ਕਫ ਸਿਰਪ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕੋਡੀਨ? ਕੀ ਹਨ ਇਸਦੇ ਨੁਕਸਾਨ?

Pic Credit: Getty Images

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਵਾਰਾਣਸੀ ਵਿੱਚ ਕੋਡੀਨ-ਅਧਾਰਤ ਕਫ ਸਿਰਪ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਨਕਲੀ ਦਵਾਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਫਰਮਾਂ ਸਿਰਫ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ‘ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੇ ਕਫ ਸਿਰਪ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੇਚਣ, ਸਟਾਕ ਲੁਕਾਉਣ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਈ ਲੱਖ ਬੋਤਲਾਂ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦਰਜਨਾਂ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪੂਰਾ ਮਾਮਲਾ ਖੰਘ ਦੇ ਸ਼ਰਬਤ ਦੀ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਪਲਾਈ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਹੁਣ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਫ ਸਿਰਪ ਵਿੱਚ ਕੋਡੀਨ ਕਿਉਂ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੀ ਹਨ।

ਕੋਡੀਨ ਇੱਕ ਓਪੀਔਡ ਦਵਾਈ ਹੈ ਜੋ ਦਰਦ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਖੰਘ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦਰਦ ਅਤੇ ਖੰਘ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੰਘ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਖੰਘ ਨੂੰ ਦਬਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਇਸਨੂੰ ਖਾਸ ਮਾਮਲਿਆਂ ਲਈ ਸੀਮਤ ਖੁਰਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਆਦਤ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਦੀ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਧ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ, ਇਸਨੂੰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੀ ਹਨ?

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਰਐਮਐਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾ. ਸੁਭਾਸ਼ ਗਿਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੋਡੀਨ ਨੂੰ ਕਫ ਸਿਰਪ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਤੁਰੰਤ ਖੰਘ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੰਘ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਭੇਜਦਾ ਹੈ, ਸੁੱਕੀ, ਤਿੱਖੀ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਖੰਘ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਇਸਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹਨ। ਕੋਡੀਨ ਇੱਕ ਓਪੀਔਡ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹ ਇੱਕ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਅਤੇ ਹਲਕੀ ਨੀਂਦ ਵਰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਨਸ਼ਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਇਸਦਾ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੱਟ ਖੁਰਾਕਾਂ ਬੇਅਸਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਓਵਰਡੋਜ਼ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਉਲਝਣ, ਬੇਹੋਸ਼ੀ, ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਜਾਨਲੇਵਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਰਤਣਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਾਹਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?

ਡਾ. ਸੁਭਾਸ਼ ਗਿਰੀ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕੋਡੀਨ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਦਵਾਈ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਸਿਰਫ ਗੰਭੀਰ ਖੰਘ ਜਾਂ ਦਰਦ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਸ਼ਾ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਰਭਰਤਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਲੇਡੀ ਹਾਰਡਿੰਗ ਹਸਪਤਾਲ ਘੋਟੇਕਰ ਦੇ ਡਾ. ਐਲ.ਐਚ. ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਡੀਨ ਸ਼ਰਬਤ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਤਸਕਰੀ ਇੱਕ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।