ਚੀਨ Copy-Paste ‘ਚ ਨਿਕਲਿਆ ਮਾਸਟਰ, ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ Fighters Jet ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਡੁਪਲੀਕੇਟ
China Copies US and Russia Fighters Jet: ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਹੁਣ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ Fighters Jet ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ 64 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਚੀਨ Copy-Paste 'ਚ ਨਿਕਲਿਆ ਮਾਸਟਰ
ਸਟਾਕਹੋਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (SIPRI) ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਚੀਨ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਹੁਣ ਹਥਿਆਰਾਂ, ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਇਹ ਉਪਲਬਧੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ 64 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਹੁਣ ਚੋਟੀ ਦੇ ਦਸ ਹਥਿਆਰ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਦਿਲਚਸਪ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਇਹ ਉਪਲੱਬਧੀ ਕਿਵੇਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ? ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ‘ਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਆਉਣਾ ਇਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਵੀ 11 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਨ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਾਂ ਹੈ।
ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਅਹਿਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕੋਈ ਜੋ ਵੀ ਕਹੇ, LAC ‘ਤੇ ਤਣਾਅ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਫੌਜੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ ਚੀਨ ਨੇ ਵੀ ਦਰਾਮਦ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਤਪਾਦਨ ਤੱਕ, ਉਹ ਘਰੇਲੂ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਮੀਦ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਚੀਨ ਨੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਨਕਲ ਕੀਤੀ?
F-7 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼: ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਹਨ। ਚੀਨ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਰੂਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ, ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਿੱਖੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਸਾਲ 1962 ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤ ਰੂਸ ਨੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਮਿਗ-21 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਮਿਗ 21 ਖਰੀਦੇ ਗਏ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਜੇ-10: ਚੀਨ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਐੱਫ-16 ਨਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਸੌਦੇ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਇਸ ‘ਤੇ ਕਾਫੀ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਇਸ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਖਾ ਹੋ ਗਿਆ। F-16 ਦੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਨੇ ਸਾਲ 2007 ‘ਚ J-10 ਨਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।
J-11 Fighter Plane: ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨ ਨੇ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਸਾਲ 1998 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੋਵੀਅਤ ਰੂਸ ਦੇ ਸੁਖੋਈ SU-27SK ਦੀ ਕਾਪੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਚੀਨ ਨੇ ਰੂਸ ਨਾਲ ਇਕ ਮਹਿੰਗਾ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਚੀਨ ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਮੱਗਰੀ ਲੈ ਕੇ ਦੋ ਸੌ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਏਗਾ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਟੀਚਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ J-11 ਨਾਮ ਦਾ ਨਵਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਜੇ-15 ਜਹਾਜ਼: ਇਹ ਸਾਲ 2001 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ T-10K-3 ਨਾਮਕ Su-33 ਦਾ ਅਧੂਰਾ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੀਨ ਨੇ ਇਹੀ ਖੇਡ ਖੇਡੀ। ਰਿਵਰਸ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਕਰ ਕੇ ਜੇ-15 ਨਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਦੁਨੀਆ ਇਸ ਨੂੰ ਫਲਾਇੰਗ ਸ਼ਾਰਕ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚੀਨ ਦੇ ਨੇਵਲ ਵਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚੌਥੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
JF-17 ਜਹਾਜ਼: ਰੂਸੀ ਮਿਗ-21 ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਐੱਫ-16 ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਚੀਨ ਨੇ JF-17 ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਇਕ ਹੋਰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
J-20: ਇਹ ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ 2016 ਦੇ ਚੀਨੀ ਏਅਰ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਉਡਾਣ ਨੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਅਮਰੀਕੀ ਐੱਫ-22 ਅਤੇ ਐੱਫ-35 ਦਾ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਚੀਨੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸੂ ਬਿਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਉਡਾਈ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬਿਨ ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਸੀ ਜੋ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਪਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬਿਨ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।
Shenyang FC-31: ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪੰਜਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਰਮਾਣ/ਪਰੀਖਣ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਮਰੀਕੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਐੱਫ-35 ਦੀ ਨਕਲ ਹੈ, ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਜੋ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਛੋਟੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੱਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਉਹ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।