ਕੌਣ ਸਨ ਕਸ਼ਿਅਪ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਸ਼ਮੀਰ ? ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ?

ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ, ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ (ਫੋਟੋ: PTI)

ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡਾ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਉਹ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਨਾਂ ਕਸ਼ਿਅਪ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ‘J&K and Ladakh Through the Ages’ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਲਾਂਚ ਦੇ ਮੌਕੇ ਤੇ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਹੀ ਗੱਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ, ਸਿਲਕ ਰੂਟ, ਹੇਮਿਸ਼ ਮੱਠ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਹੀ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੂਫ਼ੀ, ਬੋਧੀ ਅਤੇ ਰੌਕ ਮੱਠ ਸਾਰੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਹੋਏ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਨਾਂ ਕਸ਼ਿਅਪ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰੀ, ਡੋਗਰੀ, ਬਾਲਟੀ ਅਤੇ ਝੰਸਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਸੀ ਕਿ ਯੂਟੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਕਿੰਨਾ ਸੋਚਦੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਾਰਾ 370 ਅਤੇ 35ਏ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਦੇ ਉਪਬੰਧ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਕਲੰਕਿਤ ਅਧਿਆਏ ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਰਸਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਾਰਾ 370 ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖਵਾਦ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜੇ ਹਨ। ਧਾਰਾ 370 ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਫੈਲਿਆ। ਘਾਟੀ ‘ਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਧਾਰਾ 370 ਹਟਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਘੱਟੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਰੰਪਰਾ ‘ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਸਤਕ ਰਾਹੀਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਇਕ ਥਾਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਬੂਤਾਂ ਸਮੇਤ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਹਨ, ਇਸੇ ਲਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਕੰਨਿਆਕੁਮਾਰੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਜੀਓ ਕਲਚਰ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਾਂਗੇ।

ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਮਰੋੜ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਵਿਗੜੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਤੋਂ ਇਕ ਗੱਲ ਤਾਂ ਸਾਬਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਵਿਚ ਖਿੱਲਰੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅੰਸ਼ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਆਏ ਹਨ।

ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ..ਹੈ ਅਤੇ ਰਹੇਗਾ – ਸ਼ਾਹ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ…ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹੇਗਾ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਰੁਕਾਵਟ ਨੂੰ ਵੀ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਮੰਦਰ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਿਕਰ ਇਸ ਪੁਸਤੱਕ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਅਟੁੱਟ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੱਦਾਖ ‘ਚ ਢਾਹੇ ਗਏ ਮੰਦਰ, ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਹੋਈਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ‘ਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ- ਕੋਨੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦੇਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਗੁਲਾਮੀ ਵੇਲੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਭੁਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇੱਕ ਮਿੱਥ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕੌਮ ਕਦੇ ਵੀ ਇੱਕਜੁਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਅਰਥਹੀਣ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਝੂਠ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ।

ਇਤਿਹਾਸ ਲੁਟੀਅਨਜ਼ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ: ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਿਆਨਤਾ ਕਾਰਨ ਗਲਤ ਸੀ। ਇਤਿਹਾਸ ਲੁਟੀਅਨ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਸਮਝਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹੈ। ਉਹ ਜੰਗ ਜਾਂ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜੋ ‘ਭੂ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ’ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦਾਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਕੰਨਿਆਕੁਮਾਰੀ ਤੱਕ, ਗਾਂਧਾਰ ਤੋਂ ਉੜੀਸਾ ਤੱਕ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਅਸਾਮ ਤੱਕ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਾਂ, ਜਿਹੜੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।

ਕੌਣ ਸਨ ਕਸ਼ਿਅਪ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨਾਲ ਨਾਤਾ?

ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਿਅਪ ਦਾ ਨਾਂ ਕਿਉਂ ਲਿਆ, ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪੁਰਾਤਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਪੰਨੇ ਪਲਟੀਏ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਿਅਪ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਹੋਈ ਸੀ। ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਿਅਪ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪਹਿਲਾ ਰਾਜਾ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ।

ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਤਿਹਾਸ ਖੰਗਾਲੀਏ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਸ਼ਿਅਪ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੀ ਵੱਸਦਾ ਸੀ। ਮਹਾਭਾਰਤ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਗਣਪਤਯਾਰ ਅਤੇ ਖੀਰ ਭਵਾਨੀ ਮੰਦਰ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਗੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।

ਦਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਫਾਈਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਿਅਪ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ

ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਵਤ ਹੈ – ਜੇਕਰ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਸਵਰਗ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਥੇ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਸਿਰਫ਼ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਸ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਵੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਿਵੇਕ ਅਗਨੀਹੋਤਰੀ ਦੀ ਫਿਲਮ ਦਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਫਾਈਲਜ਼ ਸੁਰਖੀਆਂ ‘ਚ ਰਹੀ ਸੀ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਜਿਸ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮਿਥਿਹਾਸ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਸ ਦਾ ਇਸ ਫਿਲਮ ‘ਚ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਿਲਮ ਦਾ ਇੱਕ ਡਾਇਲਾਗ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ-ਜਹਾਂ ਸ਼ਿਵ ਸਰਸਵਤੀ ਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਿਅਪ ਹੋਏਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਹਮਾਰਾ ਥਾਜਹਾਂ ਪੰਚਤੰਤਰ ਲਿਖਾ ਗਿਆਵੋ ਕਸ਼ਮੀਰ ਹਮਾਰਾ ਥਾ