ਭਾਰਤ ‘ਚ ਕਿਹੜੀ ਕੋਰੋਨਾ ਵੈਕਸੀਨ ਲਗਾਈ, ਕਿਹੜੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਬਣਾਈ ਕਿਹੜੀ ਦਵਾਈ?

Covid 19 Vaccines: ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਉਸ ਦੌਰ ਨੂੰ ਕੌਣ ਭੁੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ। ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਡਰ ਸੀ। ਹਰ ਇੱਕ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਉਡੀਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਸਕਾਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਦੂਰੀ, ਮਾਸਕ ਅਤੇ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਪਰੂਫ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਟੀਕਾ ਹੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀਆਂ 200 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।

144 ਕਰੋੜ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੀਕਾਕਰਨ 16 ਜਨਵਰੀ, 2021 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਹਥਿਆਰ ਮਿਲਿਆ, ਉਹ ਸੀ ਕੋਵਿਸ਼ੀਲਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਕਸਫੋਰਡ-ਐਸਟਰਾਜ਼ੇਨੇਕਾ ਵੈਕਸੀਨ। ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੀਰਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਟੀਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਸ਼ੀਲਡ ਦੀਆਂ ਦੋ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੂਸਟਰ ਡੋਜ਼ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ।

ਕੋਵਿਸ਼ੀਲਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਟੀਕਾ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਸੀ ਉਹ ਸੀ ਕੋਵੈਕਸੀਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਨੇ ਇਹ ਟੀਕਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਨੂੰ ਇਮਿਊਨ-ਪੋਟੈਂਸ਼ੀਏਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਵੈਕਸੀਨ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਖੁਰਾਕਾਂ 28 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ‘ਤੇ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਜੁਲਾਈ 2020 ਵਿੱਚ ਪੜਾਅ I ਅਤੇ II ਮਨੁੱਖੀ ਕਲੀਨਿਕਲ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਲਈ DCGI ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ।

ਹੋਰ ਕਿਹੜੀ ਵੈਕਸੀਨ ਲੱਗੀ?

• ਰੂਸ ਦਾ ਟੀਕਾ ਸਪੁਤਨਿਕ-ਵੀ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਰੈਡੀਜ਼ ਲੈਬ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੋਵਿਸ਼ੀਲਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਦੂਜਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਟੀਕਾ ਸੀ। Sputnik-V ਅਗਸਤ 2020 ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦੁਆਰਾ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਟੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
• ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਕੋਰੋਨਾ ਵੈਕਸੀਨ ਮੋਡਰਨਾ ਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਦਾ ਨਾਂ ਸਪਾਈਕਵੈਕਸ ਹੈ। ਮਾਡਰਨਾ ਵੈਕਸੀਨ ਲਈ ਵੀ ਦੋ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿਚਕਾਰ 4 ਹਫਤਿਆਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
• ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਨਿਰਮਾਤਾ ਜ਼ਾਈਡਸ ਕੈਡੀਲਾ ਦਾ ਟੀਕਾ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਦਾ ਨਾਂ ZyCoV-D ਹੈ।