ਭਾਰਤ ‘ਚ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ, ਜਾਣੋ ਵਾਇਰਸ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਸਰ?
Zika Virus : ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਫਲੇਵੀਵਾਇਰਸ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਡੀਜ਼ ਏਜਿਪਟੀ ਅਤੇ ਏਡੀਜ਼ ਐਲਬੋਪਿਕਟਸ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਇਮਿਊਨ ਅਤੇ ਪਲੇਸੈਂਟਲ ਸੈੱਲ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈੱਲਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਾਲੇ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਕਣਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਫਲੇਵੀਵਾਇਰਸ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਏਡੀਜ਼ ਏਜੀਪਟੀ ਅਤੇ ਏਡੀਜ਼ ਐਲਬੋਪਿਕਟਸ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੱਛਰ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਜਿਨਸੀ ਸੰਪਰਕ, ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਅਤੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਜਾਂ ਜਣੇਪੇ ਦੌਰਾਨ ਮਾਂ ਤੋਂ ਬੱਚੇ ਤੱਕ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਦੇਖਾਂਗੇ ਕਿ ਵਾਇਰਸ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਵੇਂ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਗ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਦੁਆਰਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਵੱਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ‘ਤੇ, ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਇਮਿਊਨ ਅਤੇ ਪਲੇਸੈਂਟਲ ਸੈੱਲ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈੱਲਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਾਲੇ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਕਣਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ
ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਗ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਹਮਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰਤਾ ਕਈ ਵਾਰ ਇਮਿਊਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਾਗ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਇਸਦੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਇਹ ਹਮਲਾਵਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅੰਗਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਕਿ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਕਿਹੜੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰੋਕਥਾਮ ਹੀ ਇਸਤੋਂ ਬਚਾਅ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – ਸਾਲ ਚ 2 ਵਾਰ ਟੀਕਾ HIV ਦੇ ਇਲਾਜ ਚ 100% ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ, ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਚ ਖੁਲਾਸਾ
ਦਿਮਾਗ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਿਮਾਗ ‘ਤੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ। ਜਦੋਂ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸੇਫਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਿਰ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਪਲੈਸੈਂਟਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਡੀਆਂ ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅੱਖਾਂ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਹੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਨਹੀਂ; ਇਹ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਵਾਇਟਿਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੋਜ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਰਦ, ਲਾਲੀ ਅਤੇ ਨਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਦਿਲ
ਦਿਲ ਵੀ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਇਓਕਾਰਡਾਈਟਿਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਮਾਇਓਕਾਰਡਾਈਟਿਸ ਦਿਲ ਦੇ ਫੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਗੰਭੀਰ ਜੋਖਮਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਿਗਰ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸੋਜ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਹੀ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਅਜੇ ਵੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਦੂਰਗਾਮੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਗੁਰਦੇ
ਦਿਮਾਗ, ਅੱਖਾਂ, ਦਿਲ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਗੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੁਰਦਿਆਂ ਲਈ ਖੂਨ ਤੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਆਪਕ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਸੰਕਰਮਿਤ ਲੋਕ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ:
– ਸਰੀਰ ਦਰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ
– ਚਮੜੀ ਦੇ ਧੱਫੜ
– ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ, ਅਤੇ
– ਲਾਲ ਅੱਖਾਂ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸੰਭਾਵੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਨਮ ਦੋਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
