World AIDS Day: HIV ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਏਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਪਤਾ?
ਏਡਜ਼ ਇੱਕ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਏਡਜ਼ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਏਡਜ਼ ਵਾਂਗ ਹੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਏਡਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਏਡਜ਼ ਇੱਕ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਏਡਜ਼ ਐੱਚਆਈਵੀ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਏਡਜ਼ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਐੱਚਆਈਵੀ ਅਤੇ ਏਡਜ਼ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਚੀਜ਼ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਏਡਜ਼ ਐੱਚਆਈਵੀ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਐੱਚਆਈਵੀ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਏਡਜ਼ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਆਓ ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖੀਏ ਕਿ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਏਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ।
ਲੇਡੀ ਹਾਰਡਿੰਗ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਐਸੋਸੀਏਟਿਡ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਚਓਡੀ ਡਾ. ਐਲ.ਐਚ. ਘੋਟੇਕਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਏਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 9 ਤੋਂ 10 ਸਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਮਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਐੱਚਆਈਵੀ-ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਏਆਰਟੀ ਇਲਾਜ ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਇਸ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ 12 ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਉਹ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹਨ, ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਮਾੜੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਐੱਚਆਈਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਏਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਘੋਟੇਕਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਐੱਚਆਈਵੀ ਲਈ ਐਂਟੀਰੇਟਰੋਵਾਇਰਲ ਥੈਰੇਪੀ ਜਲਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਏਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਲਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਏਡਜ਼ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਐੱਚਆਈਵੀ ਇਸਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐੱਚਆਈਵੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ?
ਡਾ. ਘੋਟੇਕਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐੱਚਆਈਵੀ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੋਈ ਵੱਡੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਲੱਛਣ ਉਦੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਵਾਇਰਸ CD4 ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ 400 ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਮੂੰਹ ਦੇ ਛਾਲੇ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਬੁਖਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਐੱਚਆਈਵੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸੀਡੀ4 ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇ, 100 ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਹਲਕੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਲੜਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੀ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਡਾ. ਅਜੀਤ ਜੈਨ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਲੋਡ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅਣਪਛਾਤਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਐੱਚਆਈਵੀ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਏਆਰਟੀ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।