ਸਿਗਰਟ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਬ – ਹਾਰਟ ਲਈ ਕੀ ਹੈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ – ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ
06 May 2025 15:47 PM
Heart Diseases: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਮਾੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਸਮੋਕਿੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਓ ਡਾਕਟਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਦਿਲ ਲਈ ਕੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ - ਸਿਗਰਟ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਬ।
ਸਿਗਰਟ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਬ - ਹਾਰਟ ਲਈ ਕੀ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੰਡੀਅਨ ਹਾਰਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 25 ਲੱਖ ਲੋਕ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 24.5% ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਵਿਗੜੀ ਹੋਇਆ ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਲ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਓ ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਦਿਲ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ।
ਸਿਗਰਟ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਰਿਸਰਚ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਵੱਧ ਡਰਿੰਕ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਓਨੀ ਹੀ ਸਿਗਰਟ ਪੀਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਲ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸਿਗਰਟ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦਾ ਅਤੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਪੈੱਗ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕੋਈ ਜਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸਿਗਰਟ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲੋਂ ਦਿਲ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ। ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਿਗਰਟਾਂ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਾਰਡਿਓਲੌਜਿਸਟ ਵਿਕਰਮ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਵੇਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦਿਲ ਲਈ ਸਿਗਰਟ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਜੇ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦਾ ਤਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੇ। ਸ਼ਰਾਬ ਵੀ ਸਰੀਰ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ, ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਿਗਰਟ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ।
ਕੀ ਸੈਕੇਂਡ ਹੈਂਡ ਸਮੋਕਿੰਗ ਵੀ ਦਿਲ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਅਜੀਤ ਜੈਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੈਕੇਂਡ ਹੈਂਡ ਸਮੋਕਿੰਗ, ਯਾਨੀ ਉਹ ਧੂੰਆਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਿਗਰਟ ਪੀ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਓਨਾ ਹੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਸਿਗਰਟ ਪੀ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਸਿਗਰਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਿਲਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਗੰਦਾ ਧੂੰਆਂ ਸਿੱਧਾ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸੈਕੇਂਡ ਹੈਂਡ ਸਮੋਕਿੰਗ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਓਨਾ ਹੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਕਿ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਨਾਲ।
ਡਾ: ਜੈਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੈਕੇਂਡ ਹੈਂਡ ਸਮੋਕਿੰਗ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਉਹ ਕੀ ਕਰਨ?
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਰਐਮਐਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਤਰੁਣ ਕੁਮਾਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਗਰਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਸਿਗਰਟ ਨਹੀਂ ਪੀਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਜਾਂ ਹਾਰਟ ਫੇਲੀਅਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਤਰੁਣ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਿਲ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣੀ ਪਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ। ਕਿਉਂਕਿ ਦਿਲ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਾਬ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।