ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਮੋੜ, ਹੁਣ ਰੇਅਰ ਅਰਥ ਲਈ ‘ਡਰੈਗਨ’ ਨੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ

Photo: TV9 Hindi

ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮੁਅੱਤਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੇਅਰ ਅਰਥ ਮੈਗਨੇਂਟ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮੈਗਨੇਂਟ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਪਲਾਂਟਾਂ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਵਰਗੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਪਲਾਈ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਤਪਾਦਨ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੈਗਨੇਂਟ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਲਗਭਗ 90% ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਪੂਰੇ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਬੀਜਿੰਗ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਈਵੀ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਖੇਤਰ ਨਵੀਂ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।

ਚੀਨ ਨੇ ਰੱਖੀਆਂ ਸਖ਼ਤ ਸ਼ਰਤਾਂ

ਈਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਰਾਹਤ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਚੀਨ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਦੁਰਲੱਭ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਨਿਰਯਾਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫੌਜੀ ਜਾਂ ਰੱਖਿਆ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਬੀਜਿੰਗ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਗਾਰੰਟੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਰਫ ਘਰੇਲੂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਪਾਰਕ ਤਣਾਅ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਵਿਚਕਾਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਸਨ, ਪਰ ਰਣਨੀਤਕ ਸਾਮਾਨ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਜੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹਨ।

ਚਾਰ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਮਿਲੀ

ਹੁਣ ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ – ਹਿਟਾਚੀ, ਕਾਂਟੀਨੈਂਟਲ, ਜੇ-ਉਸ਼ਿਨ ਅਤੇ ਡੀਈ ਡਾਇਮੰਡਸ – ਨੂੰ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਚੀਨੀ ਨਿਰਯਾਤਕ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈਆਂ ਹਨ। ਸਪਲਾਈ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦਾਂ ਜਗਾਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿੱਧੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਦੇ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਲਕਾਤਾ ਅਤੇ ਗੁਆਂਗਜ਼ੂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਵਪਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਚੀਨ ਨੇ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਮੰਗੀ

ਚੀਨ ਨੇ ਹਰੇਕ ਖਰੀਦਦਾਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਐਂਡ-ਯੂਜ਼ਰ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ (EUC) ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਖਰੀਦੀ ਗਈ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਥਿਆਰ ਜਾਂ ਸਮੂਹਿਕ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ, ਪਰ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਚੀਨੀ ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਹੁਣ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਪਲਾਈ ਲਾਈਨ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਰੇਅਰ ਅਰਥ ਮੈਗਨੇਂਟ?

ਇਹਨਾਂ ਅਤਿਅੰਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਚੁੰਬਕਾਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨ ਮੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿੰਡ ਟਰਬਾਈਨਾਂ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ, ਲੈਪਟਾਪਾਂ ਅਤੇ ਏਰੋਸਪੇਸ ਉਪਕਰਣਾਂ ਤੱਕ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨ ਖੇਤਰ ਇਹਨਾਂ ਚੁੰਬਕਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਪਤਕਾਰ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਲਗਭਗ 870 ਟਨ ਰੇਅਰ ਅਰਥ ਮੈਗਨੇਂਟ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 306 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।