Ram Temple Details: ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦੇ 392 ਥੰਮ੍ਹ, 44 ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਹਨ, ਗਰਭ ਗ੍ਰਹਿ ‘ਚ ਵਿਰਾਜਣਗੇ ਰਾਮ ਲਲਾ, ਪਹਿਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ‘ਤੇ ਲੱਗੇਗਾ ਰਾਮ ਦਰਬਾਰ

Photo: ANI

ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ ਟਰੱਸਟ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਬਾਰੇ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ‘ਤਿੰਨ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਰਵਾਇਤੀ ਨਗਰ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ (ਪੂਰਬ-ਪੱਛਮ) 380 ਫੁੱਟ, ਚੌੜਾਈ 250 ਫੁੱਟ ਅਤੇ ਉਚਾਈ 161 ਫੁੱਟ ਹੈ।

ਮੰਦਰ ਦੀ ਹਰ ਮੰਜ਼ਿਲ 20 ਫੁੱਟ ਉੱਚੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕੁੱਲ 392 ਥੰਮ੍ਹ ਅਤੇ 44 ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਲਾਲਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਮੁੱਖ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ‘ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਦਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦਰਬਾਰ ਪਹਿਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ।

ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ 5 ਮੰਡਪ (ਹਾਲ) ਹੋਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ- ਨ੍ਰਿਤ ਮੰਡਪ, ਰੰਗ ਮੰਡਪ, ਸਭਾ ਮੰਡਪ, ਪ੍ਰਾਥਣਾ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਮੰਡਪ।

ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਿੰਘ ਦੁਆਰ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ 32 ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਆਇਤਾਕਾਰ ਦੀਵਾਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਅੰਗਹੀਣ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਰੈਂਪ ਅਤੇ ਲਿਫਟਾਂ ਦੀ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤ ਹੈ।

ਮੰਦਿਰ ਟਰੱਸਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੂਹ (ਸੀਤਾ ਕੁੱਪ) ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 25,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਤੀਰਥ ਸੁਵਿਧਾ ਕੇਂਦਰ (ਪੀਐਫਸੀ) ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਮੈਡੀਕਲ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਲਾਕਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।

ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ….

• 1. ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਨਗਰ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2. ਮੰਦਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ (ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਪੱਛਮ) 380 ਫੁੱਟ, ਚੌੜਾਈ 250 ਫੁੱਟ ਅਤੇ ਉਚਾਈ 161 ਫੁੱਟ ਹੈ। 3. ਮੰਦਰ ਤਿੰਨ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਹਰ ਮੰਜ਼ਿਲ 20 ਫੁੱਟ ਉੱਚੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕੁੱਲ 392 ਥੰਮ ਹਨ। ਇੱਥੇ 44 ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਹਨ। 4. ਮੁੱਖ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ (ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਲਾਲਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ) ਦਾ ਬਚਪਨ ਦਾ ਸਰੂਪ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਪਹਿਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ‘ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦਾ ਦਰਬਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। 5. ਪੰਜ ਮੰਡਪ (ਹਾਲ) – ਨਿਰਤ ਮੰਡਪ, ਰੰਗ ਮੰਡਪ, ਸਭਾ ਮੰਡਪ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਮੰਡਪ। 6. ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਉੱਕੇਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। 7. ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੈ, ਸਿੰਘ ਗੇਟ ਤੋਂ 32 ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ। 8. ਅੰਗਹੀਣਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਰੈਂਪ ਅਤੇ ਲਿਫਟਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਵੇਗਾ। 9. ਮੰਦਰ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਆਇਤਾਕਾਰ ਦੀਵਾਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਚਾਰੇ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ 732 ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਚੌੜਾਈ 14 ਫੁੱਟ ਹੈ। 10. ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਚਾਰ ਕੋਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਚਾਰ ਮੰਦਰ ਹੋਣਗੇ, ਜੋ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ, ਦੇਵੀ ਭਗਵਤੀ, ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਉੱਤਰੀ ਬਾਂਹ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਅੰਨਪੂਰਨਾ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਬਾਂਹ ਵਿੱਚ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। 11. ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੂਹ (ਸੀਤਾ ਕੁੱਪ) ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੈ। 12. ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਮੰਦਿਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹੋਰ ਮੰਦਰ ਮਹਾਂਰਿਸ਼ੀ ਵਾਲਮੀਕਿ, ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ, ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਅਗਸਤਯ, ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਾਮਿਤਰ, ਨਿਸ਼ਾਦ ਰਾਜ, ਮਾਤਾ ਸ਼ਬਰੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਅਹਿਲਿਆ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋਣਗੇ। 13. ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕੁਬੇਰ ਟੀਲਾ ਉੱਤੇ ਜਟਾਯੂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। 14. ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਲੋਹੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। 15. ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੋਲਰ-ਸੰਕੁਚਿਤ ਕੰਕਰੀਟ (ਆਰ.ਸੀ.ਸੀ.) ਦੀ 14 ਮੀਟਰ ਮੋਟੀ ਪਰਤ ਤੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਚੱਟਾਨ ਦੀ ਦਿੱਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। 16. ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨੀ ਨਮੀ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ 21 ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਥੜ੍ਹਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। 17. ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਵਰੇਜ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ, ਵਾਟਰ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ, ਅੱਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਵਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ। 18. 25,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਤੀਰਥ ਸੁਵਿਧਾ ਕੇਂਦਰ (ਪੀਐਫਸੀ) ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਲਾਕਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। 19. ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਬਾਥਿੰਗ ਏਰੀਆ, ਵਾਸ਼ਰੂਮ, ਵਾਸ਼ ਬੇਸਿਨ, ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਟੂਟੀਆਂ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਬਲਾਕ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। 20. ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵਾਤਾਵਰਨ-ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 70 ਏਕੜ ਦੇ 70 ਫੀਸਦੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।