Nirjala Ekadashi : ਜਾਣੋ ਨਿਰਜਲਾ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਪਾਂਡਵ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
05 Jun 2025 19:10 PM
Nirjala Ekadashi : ਹਰ ਸਾਲ 'ਚ 24 ਇਕਾਦਸ਼ੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਜੇਠ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰੀਆਂ 24 ਇਕਾਦਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਨਿਰਜਲਾ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਭੀਮਸੇਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪਾਂਡਵ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੈ।
ਜੇਠ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਨਿਰਜਲਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਏਕਾਦਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਏਕਾਦਸ਼ੀ 6 ਜੂਨ 2025 ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਖਾਧੇ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀਏ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 24 ਵਾਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਧਿਕਮਾਸ ਜਾਂ ਮਲਮਾਸ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 26 ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਠ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵਰਤ ਸਾਰੀਆਂ ਏਕਾਦਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਨਿਰਜਲਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਭੀਮਸੇਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪਾਂਡਵ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਥਾ
ਇਸ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਭੀਮਸੇਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪਾਂਡਵ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਨਾਮ ਦੇਣ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਥਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਭੀਮ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਵਿਆਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦੱਸੋ ਕਿ ਯੁਧਿਸ਼ਠਿਰ, ਅਰਜੁਨ, ਨਕੁਲ, ਸਹਦੇਵ, ਮਾਂ ਕੁੰਤੀ ਅਤੇ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਸਾਰੇ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਪਰ ਮੇਰੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਇਹ ਵਰਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਵਰਤ ਹੈ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਚੌਵੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਫਲ ਇਕੱਠੇ ਦੇ ਸਕੇ?
ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਵਿਆਸ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਭੀਮ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ, ਫਿਰ ਵਿਆਸ ਜੀ ਨੇ ਭੀਮ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੇਠ ਸ਼ੁਕਲ ਨਿਰਜਲਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਰਤ ਵਿੱਚ, ਨਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਪ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ 24 ਏਕਾਦਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਭੀਮ ਨੇ ਨਿਰਜਲਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਬਹੁਤ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ, ਪਰ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਪਾਂਡਵਾਂ ਨੇ ਗੰਗਾ ਜਲ, ਤੁਲਸੀ ਅਤੇ ਚਰਨਾਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਉਸਦੀ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਦੂਰ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਭੀਮਸੇਨ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਵੇਦ ਵਿਆਸ ਨੇ ਪਾਂਡਵਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੇ ਚਾਰ ਉਦੇਸ਼ਾਂ – ਧਰਮ, ਅਰਥ, ਕਾਮ ਅਤੇ ਮੋਕਸ਼ – ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣ ਲਈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭੀਮ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਪਾਂਡਵਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰੀ ਦਾ ਇਹ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ। ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ, ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
Disclaimer: ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। Tv9punjabi.com ਇਸਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।